ການຈະເລົ່າບົດຮຽນໃຫ້ຈື່ໄດ້ມັນເປັນເລື່ອງຍາກພໍປະມານ, ແຕ່ເລົ່າໃຫ້ຈື່ແບບນົກແກ້ວກໍ່ແມ່ນອາໄສການມີຄວາມຈຳດີ, ເລົ່າຫຼາຍໆຮອບ 10 ຮອບບໍ່ຈື່ກໍ່ເລົ່າ 20 ຮອບ, 30, 40, 50...100 ຮອບຈົນກວ່າຈະຈື່ໄດ້.

ແຕ່ການຈະອ່ານ ແລະ ເບິ່ງສິ່ງໃດຈົນສາມາດວິເຄາະ, ວິຈານ, ຂະຫຍາຍຄວາມ, ຕີຄວາມໝາຍໄດ້ ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍ ເພາະຄົນທີ່ໄດ້ຊື່ວ່າເປັນນັກຄິດ, ນັກຂຽນ, ນັກປັດຊະຍາທັງຫຼາຍລະດັບໂລກ ຍັງວິເຄາະສິ່ງຕ່າງໆອອກມາໄດ້ບໍ່ເທົ່າກັນ ແລະ ແຕກຕ່າງກັນ ທັງດ້ານແງ່ມຸມ, ວິທີຄິດ, ວິທີໃຫ້ຄວາມໝາຍ. ນັບພາສາຫຍັງກັບຄົນທີ່ໄດ້ຮຽນຫັດຂຽນງາມແຕ່ປະຖົມ ແລະ ຮຽນຫັດຂຽນໄວຕອນມັດທະຍົມຄືຂ້ອຍ.

ເມື່ອເວລາທີ່ເຮົາກຳລັງເຕີບໃຫຍ່ ແລະ ຫາຫົນທາງຂອງຕົນເອງຢູ່ພາຍໃຕ້ພາຍຸລົມແດງກາງທະເລທີ່ອ້າງວ້າງ ແລະ ກວ້າງໃຫຍ່ໄພສານນັ້ນ ເຮົາກຳລັງມືນຕາເບິ່ງໂລກໜ່ວຍເກົ່າ ທີ່ມີວັດທະຈັກສັງຄົມທີ່ກຳລັງປ່ຽນແປງໄປ ດ້ວຍສາຕາທີ່ແຕກຕ່າງໄປຈາກແຕ່ກ່ອນຫຼາຍ. ໃນເວລາທີ່ເຮົາພະຍາຍາມນິຍາມສິ່ງຕ່າງໆຂຶ້ນມາດ້ວຍຕົນເອງ (ຈາກຄວາມຮູ້ອັນເລັກນ້ອຍຂອງເຮົາ) ເຮົາຈະຮູ້ສຶກດຽວດາຍ ແລະ ແປກແຍກຈາກຄົນອື່ນ ເພາະເຮົາຢ້ານ, ຢ້ານວ່າທີ່ເຮົາເວົ້າອອກໄປມັນຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາສູນເສຍສິ່ງທີ່ເຮົາເຄີຍມີຜ່ານມາ, ເຮົາຢ້ານຄົນມາກ່າວປະນາມ,

ເປັນຫຍັງນັກທ່ອງທ່ຽວຈຶ່ງຫຼຸດລົງ: ການທ່ອງທ່ຽວຄືສິ່ງທີ່ຕ້ອງຮຽນຮູ້ໃຫ້ຫຼາຍກວ່າທີ່ຄິດ.

ໃນເວລາທີ່ຫຼາຍໆຄົນຖາມວ່າ: "ເຈົ້າຮຽນຈົບຫຍັງມາ?" ຂ້ອຍຈະຕອບແບບພາກພູມໃຈສະເໝີ, (ບໍ່ຮູ້ວ່າເປັນຫຍັງຕ້ອງຮູ້ສຶກພາກພູມໃຈຂະໜາດນັ້ນ, ອາດເປັນເພາະເປັນຄົນມັກການທ່ອງທ່ຽວ, ໝາຍຄວາມວ່າຮຽນມາຖືກກັບຄວາມມັກຂອງຕົນເອງ) "ການຈັດການການທ່ອງທ່ຽວ". ພໍແຕ່ຕອບອອກໄປພວກເຂົາຈະຫົວຂວັນ ແລະ ເວົ້າສວນກັບມາວ່າ "ທ່ອງທ່ຽວກໍ່ຕ້ອງຮຽນຫວາ? ກະດຽວວ່າໄປເລາະໄປທ່ຽວແລ້ວມັນກະຫາກຊິເປັນເອງລະເດ, ບໍ່ເຫັນຊິຍາກຊິຊາ", ບາງຄັ້ງຂ້ອຍກໍ່ຕອບວ່າ "ຂ້ອຍບໍ່ໄດ້ຕອບວ່າທ່ອງທ່ຽວລ້າໆ, ຂ້ອຍຕອບວ່າ ການຈັດການການທ່ອງທ່ຽວ" ແລ້ວເຂົາກໍ່ມິດໄປ, ບາງເທື່ອຂ້ອຍຂີ້ຄ້ານຕອບກໍ່ບໍ່ໄດ້ຕອບຫຍັງ, ເວົ້າໄປເລື່ອງອື່ນແທນ.  ຂ້ອຍເຄີຍຖາມຕົນເອງວ່າ: ພວກເຂົາເຂົ້າໃຈກັນແນວໃດນໍ? ແຕ່ບໍ່ກ້າຖາມຫຍັງຫຼາຍ. ຢ້ານເຂົາຫາວ່າຂ້ອຍອວດຮູ້. 


ຍ້ອນກັບໄປ ກ່ອນທີ່ຄຳວ່າ "ການທ່ອງທ່ຽວ" ຈະເປັນທີ່ນິຍົມນຳໃຊ້ກັນຢ່າງແພ່ຫຼາຍນັ້ນ, ກິດຈະກຳການທ່ອງທ່ຽວຖືກເອີ້ນດ້ວຍຄຳອື່ນເຊັ່ນ: ຄົນທີ່ບໍ່ມັກຢູ່ເປັນບ່ອນເປັນທີ່ເພິ່ນຮ້ອງວ່າ ພວກມັກເລາະ; ໄປບໍ່ໄກເພິ່ນເອີ້ນວ່າໄປຫຼິ້ນ; ອອກເດີນທາງໄປໄກເພິ່ນກໍ່ເອີ້ນວ່າ: ລົງເຮືອນ, ອອກຈາກບ້ານ; ສ່ວນຫຼາຍການໄປທ່ຽວມັກຈະເປັນການໄປຢາມຍາດຕິພີ່ນ້ອງ, ກັບເມືອຢາມບ້ານ ເປັນຕົ້ນ. ຄົນທີ່ມັກໄປບໍ່ຢູ່ບ້ານເພິ່ນມັກຈະມອງວ່າເປັນຄົນບໍ່ດີ, ບໍ່ມີຫົວນອນປາຍຕີນ ເລາະໃຕ້, ເລາະເໜືອ. ຈົນຄຳວ່າ "ການທ່ອງທ່ຽວ" ເປັນທີ່ແພ່ຫຼາຍຄຳເຫຼົ່ານັ້ນຈຶ່ງຕົກໄປເປັນຄຳທີ່ບໍ່ຄ່ອຍນິຍົມໃຊ້ເພາະເຮົາຈະເອີ້ນກິດຈະກຳການໄປທ່ອງທ່ຽວສັ້ນໆວ່າ ໄປທ່ຽວ ແລະ ຟັງແລ້ວມ່ວນຫູກວ່າ. 

ສຳລັບການທ່ອງທ່ຽວລາວຖືກຈຸດປະກາຍຂຶ້ນຢ່າງເປັນທາງການໂດຍການເປີດປີທ່ອງທ່ຽວລາວຢ່າງເປັນທາງການໃນປີ 1999-2000, ຍ້ອນກະແສການທ່ອງທ່ຽວໂລກເປັນທີ່ໂດດເດັ່ນຂຶ້ນ, ເພາະການທ່ອງທ່ຽວສາມາດກະຈາຍລາຍໄດ້ສູ່ຊຸມຊົນ, ທີ່ສຳຄັນຍັງສາມາດນຳລາຍໄດ້ຈາກຕ່າງປະເທດເຂົ້າສູ່ໄປເທດ.  

(http://www.tourismlaos.org)

ພາຍຫຼັງເປີດປີທ່ອງທ່ຽວລາວຢ່າງເປັນທາງການເປັນຕົ້ນມາ, ການທ່ອງທ່ຽວກໍ່ຜົນຕອບຮັບໃນທາງທີ່ດີ. ຮອດປີ 2013 ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນປະເທດຈຸດໝາຍປາຍທາງທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວຈາກ ສະພາການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ການຄ້າສະຫະພາບເອີເລົບ. ແຕ່ໃນປີ 2016 ແລະ 2017 ນັກທ່ອງທ່ຽວໄດ້ຫຼຸດລົງສອງປີຊ້ອນ. ປີ 2018 ໄດ້ເປີດປີທ່ອງທ່ຽວລາວອີກຄັ້ງ ແຕ່ຈຳນວນນັກທ່ຽວທີ່ເພິ່ມຂຶ້ນກໍ່ຍັງບໍ່ເປັນທີ່ໜ້າປະທັບໃຈເທົ່າທີ່ຄວນ. ໃນປີ 2019 ກະແສນັກທ່ອງທ່ຽວຫຼຸດລົງເປັນຂ່າວໜາຫູໃນສັງຄົມ online ຫຼາຍ, ເພາະມັນສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ທຸລະກິດການທ່ອງທ່ຽວ. ການທ່ອງທ່ຽວໃນບ້ານເຮົາເດີນທາງມາຮອດຈຸດນີ້ໄດ້ແນວໃດ? ຫຼື ທີ່ຜ່ານມາມັນກໍ່ດຳເນີນມາແບບອີ່ລາກອີ່ເລືອຢູ່ແລ້ວແຕ່ເຮົາຫາກບໍ່ໄດ້ແລເຫັນຈຸດບອດຂອງມັນເທົ່ານັ້ນ? ແລ້ວເຮົາເຂົ້າໃຈການທ່ອງທ່ຽວທັງໃນບ້ານຕົນເອງ ແລະ ບ້ານເພິ່ນຫຼາຍໜ້ອຍເທົ່າໃດ? 

ມາເບິ່ງສະຖິຕິນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງປະເທດໃນປະເທດເພື່ອນບ້ານຂອງເຮົາ, ເຊັ່ນນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງເທດທີ່ເດີນທາງເຂົ້າຫວຽດນາມເພີ່ມຈາກ 5 ລ້ານເທື່ອຄົນໃນປີ 2010 ເປັນ 15.5 ລ້ານເທື່ອຄົນໃນປີ 2018 ແລະ ເພີ່ມຈາກປີ 2017 ຈຳນວນ 2.7 ລ້ານຄົນຄິດເປັນເກືອບ 20% (https://www.vietnam-briefing.com). ນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງເທດທີ່ເດີນທາງເຂົ້າມຽນມາ 1,238,377 ເທື່ອຄົນ ໃນປີ 2018 ຫຼຸດລົງຈາກປີ 2017: 64%. ນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງເທດທີ່ເດີນທາງເຂົ້າໄທ ປີ 2018 ຈຳນວນ 38,277,300 ເທື່ອຄົນເພີ່ມຂຶ້ນຈາກປີ 2017,​ 7.54%. ໃນຂະນະທີ່ນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງປະເທດທີ່ເດີນທາງທ່ອງທ່ຽວກຳປູເຈຍປີ 2018 ເພີ່ມຂຶ້ນ 10.7% ເມື່ອທຽບກັບປີ 2017 ຄືຈາກ 5,602,157 ເທື່ອຄົນເປັນ 6,201,077 ເທື່ອຄົນ. ມາເບິ່ງການທ່ອງທ່ຽວໃນພາກພື້ນ​ ມາເລເຊຍ ຈຳນວນນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດຫຼຸດລົງ 1 ແສນກວ່າຄົນ ຈາກປີ 2017 ເປັນ 25,832,354 ເທື່ອຄົນ ໃນປີ 2018. ສິງກະໂປ  18,506,619 ເທື່ອຄົນ ເພີ່ມຂຶ້ນ 6.2% ຈາກປີ 2017. ຟີລິບປິນ 7,127,168 ເທື່ອຄົນ ເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກປີ 2017: 7.7%. ອິນໂດເນເຊຍ 15,806,191 ເທື່ອຄົນ ຈາກປີ 2017 ມີນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດ 14,039,799 ເທື່ອຄົນ, ສິ່ງທີ່ໜ້າສົນໃຈຄືໃນປີ 2017 ນັກທ່ອງທ່ຽວໃຊ້ເວລາພັກ ສະເລ່ຍ 21.88 ວັນ, ສ່ວນປີ 2018 ຫຼຸດລົງເຫຼືອ 12.28 ວັນ. ບຣູໄນ ມີນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດ 258,955 ເທື່ອຄົນໃນປີ 2017 ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 278,163 ເທື່ອຄົນໃນປີ 2018. (https://en.wikipedia.org)
ຖ້າຈະຕອບຄຳຖາມວ່າເປັນຫຍັງນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດທີ່ເດີນທາງເຂົ້າມາທ່ອງທ່ຽວລາວຈຶ່ງຫຼຸດລົງ, ຫຼາຍຄົນກໍ່ຄົງເຫັນດີນຳຄຳຕອບເຫຼົ່ານີ້ (ຂໍ້ມູນຈາກສຳນັກຂ່າວ online ຕ່າງໆ):
1) ການໃຫ້ບໍລິການ ຍັງຢູ່ໃນມາດຕະຖານຕໍ່າ
2) ລາຄາບໍລິການ ແລະ ສິນຄ້າ ຢູ່ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ ແມ່ນຍັງສູງ
3) ບໍ່ມີຄວາມປະທັບໃຈ ໃນສະຖານທີ່ທີ່ມາທ່ຽວ
4) ເສັ້ນທາງການເຂົ້າສູ່ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ ແມ່ນຍັງບໍ່ສະດວກ

ເມື່ອພິຈາລະນາແລ້ວກໍ່ເຫັນວ່າການສະຫຼຸບບັນຫາກໍ່ຄົງບໍ່ຜິດບໍ່ພ້ຽນໄປຈາກຂອບຂອງການເຮັດຜິດພາດແລ້ວຖອດຖອນບົດຮຽນແຕ່ປະການໃດ. 
ແຕ່ຖ້າຫາຈະພິຈາລະນາລົງໄປເຖິງລາຍລະອຽດໃນແຕ່ລະຂໍ້, ເຮົາອາດຈະໄດ້ເຫັນຈຸດສຳຄັນທີ່ເຮົາຄວນແກ້ໄຂ ເລີ່ມຕັ້ງແຕ່ມາດຕະຖານການໃຫ້ບໍລິການ ສິ່ງທີ່ມາເປັນອັນດັບຕົ້ນຄືການໃຫ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານດ້ານການທ່ອງທ່ຽວ, ເພາະກ່ອນຈະເດີນທາງທ່ອງທ່ຽວນັກທ່ອງທ່ຽວທຸກຄົນກໍ່ຕ້ອງຢາກຮູ້ວ່າຈະໄປທ່ຽວໃສ, ໄປແນວໃດ, ພັກຢູ່ໃສ, ກິນຫຍັງ, ມີກິດຈະກຳຫຍັງແດ່ທີ່ໜ້າສົນໃຈ. ຖ້າຂໍ້ມູນເຫຼົ່ານີ້ບໍ່ຊັດເຈນ ໂອກາດທີ່ພວກເຂົາຈະຕັດສິນໃຈໄປທ່ຽວບ່ອນອື່ນທີ່ມີຂໍ້ມູນຊັດເຈນກວ່າກໍ່ສູງຢູ່ແລ້ວ. ນອກຈາກນັ້ນນັກທ່ອງທ່ຽວຍັງຄຳນຶງເຖິງບັນຫາການບໍລິການ ແລະ ການຕ້ອນຮັບຂອງເຈົ້າພາບ ໂດຍພວກເຂົາຈະເບິ່ງຈາກການໃຫ້ຄະແນນ (ຕິດດາວ) ຂອງຜູ້ທີ່ໄປມາກ່ອນຈາກ website ຕ່າງໆທີ່ມີຊື່ສຽງ ແລະ ໜ້າເຊື່ອຖື. ຕົວຢ່າງການໃຫ້ບໍລິການການທ່ອງທ່ຽວໃນຫວຽດນາມ ເພາະເລີ່ມຕົ້ນນັກທ່ອງທ່ຽວກໍ່ເຂົ້າໄປທ່ຽວປະເທດຫວຽດນາມຍັງບໍ່ຫຼາຍປານໃດເມື່ອທຽບກັບ ໄທ, ມາເລເຊຍ, ສິງກະໂປ ແລະ ອິນໂດເນເຊຍ ແຕ່ເຂົາເຈົ້າມີຄວາມຕື່ນຕົວທາງການທ່ອງທ່ຽວສູງ.  ເມື່ອເຂົາເຈົ້າຮູ້ວ່ານັກທ່ອງທ່ຽວໄທເປັນກຸ່ມລູກຄ້າອີກກຸ່ມໜຶ່ງທີ່ສຳຄັນ, ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການດ້ານການທ່ອງທ່ຽວໃນຫວຽດນາມສາມາດສື່ສານພາສາໄທໄດ້, ນອກນັ້ນການໃຊ້ພາສາໄທຍັງສາມາດສື່ສານກັບນັກທ່ອງທ່ຽວລາວໄດ້ນຳອີກ, ເອີ້ນວ່າຍິງປືນນັດດຽວໄດ້ນົກສອງຕົວ. ຫວຽດນາມມີຄົນທີ່ຮຽນ ແລະ ສື່ສານພາສາຈີນໄດ້ດີເພາະເປັນລູກຄ້າຫຼັກໃນອຸດສາຫະກຳການທ່ອງທ່ຽວຂອງພວກເຂົາ (ແລະ ໃນຂົງເຂດທຸລະກິດອື່ນໆ). ເຖິງແມ່ນວ່າຫວຽດນາມຈະມີຊື່ສຽງດ້ານລົບກ່ຽວກັບຄວາມປອດໄພໃນຊັບສິນ ແຕ່ຫຼາຍຄົນກໍ່ໃຫ້ຄຳເຫັນວ່າຊາວຫວຽດນາມເປັນເຈົ້າບ້ານທີ່ມີໄມຕີຈິດຕໍ່ນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດໃນລະດັບສູງ (https://www.tripadvisor.com.au). ແລະ ຍັງມີປະເທດອື່ນໆໃນອາຊຽນທີ່ເຮົາຍັງຕ້ອງຮຽນຮູ້ການທ່ອງທ່ຽວຈາກພວກເຂົາ. 
ຕໍ່ກັບດ້ານລາຄາສິນຄ້າ ແລະ ບໍລິການໃນແຕ່ລະສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວສູງ ແມ່ນເກີດຂຶ້ນທຸກທີ່ໃນທົ່ວໂລກ ແຕ່ຄົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍກວ່ານັກທ່ອງທ່ຽວຄົງຈະໜີບໍ່ພົ້ນຄົນທ້ອງຖິ່ນ. ແຕ່ສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວບໍ່ພໍໃຈຫຼາຍແມ່ນຄວາມບໍ່ແນ່ບໍ່ນອນຂອງລາຄາສິນຄ້າ, ລາຄາບໍ່ເປັນມາດຕະຖານ, ນັກທ່ອງທ່ຽວຮູ້ສຶກຖືກເອົາປຽບຫຼາຍເກີນໄປ ພວກເຂົາກໍ່ຈະບໍ່ຢາກກັບໄປສະຖານທີ່ນັ້ນອີກ. ເຮົາຕ້ອງທຳຄວາມເຂົ້າໃຈເລື່ອງການເອົາປຽບນັກທ່ອງທ່ຽວໃນດ້ານລາຄາວ່າ ເປັນຫຍັງການທີ່ໄປປະເທດອື່ນແພງເຂົາຍັງພ້ອມຈະຈ່າຍ, ທັງບໍ່ມີໃຜອອກມາຈົ່ມນຳຫຼັງວ່າແພງ, ເອົາປຽບນັກທ່ອງທ່ຽວຫຼາຍຄືບ້ານເຮົາ. ປະເດັນມັນຢູ່ທີ່ວ່າເຮົາບໍ່ຕັ້ງລາຄາໃຫ້ເຂົາຮູ້ຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນ, ເມື່ອລູກຄ້າເຂົ້າຮ້ານ, ກິນອີ່ມແລ້ວຈຶ່ງມາໄລ່ເງິນຕາມລາຄາຕາມໃຈເຈົ້າຂອງຮ້ານ. ອັນນີ້ກໍ່ເຮັດໃຫ້ລູກຄ້າເກີດຄວາມບໍ່ພໍໃຈແຮງ, ບາງຢ່າງແພງບໍ່ສົມເຫດສົມຜົນ, ບໍ່ສົມກັບຈຳນວນຕ່ອນຊີ້ນ ຫຼື ບໍ່ແຊບເລີຍ. ເຮົາຈຶ່ງສັງເກດເຫັນວ່າຮ້ານອາຫານທີ່ມີຄວາມເປັນມືອາຊີບໃນການຕ້ອນຮັບລູກຄ້າຕ່າງປະເທດຈະວາງລາຍການອາຫານ ແລະ ບອກລາຄາພ້ອມໄວ້ຢູ່ທາງໜ້າຮ້ານ. 
ປະເດັນຖັດມາຄືຄວາມບໍ່ປະທັບໃຈໃນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ ຫຼາຍຫາງສຽງກໍ່ວ່າສະຖານທີ່ຈິງບໍ່ງາມຄືໃນຮູບທີ່ໂຄສະນາໄວ້, ນອກນັ້ນກໍ່ແມ່ນບັນຫາການຈັດການຄວາມສະອາດເຊັ່ນ: ຂີ້ເຫຍື້ອ, ຫ້ອງນ້ຳ, ນ້ຳເປື້ອນ, ສະພາບອາກາດໃນຂະນະນັ້ນ. ນອກຈາກນັ້ນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວອາດຍັງບໍ່ເປັນທີ່ປະທັບໃຈເນື່ອງຈາກການຈັດການດ້ານສະຖານທີ່ ມີຄວາມຊ້ຳກັນເກືອບທຸກບ່ອນ, ດັດແປງ, ປ່ຽນແປງສະພາບທຳມະຊາດຫຼາຍເກີນໄປ, ກິດຈະກຳນັນນອງເຮັດໃຫ້ທຳລາຍບັນຍາກາດ. ສັງເກດງ່າຍໆ ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວໃດທີ່ມີສາຍນ້ຳ ຫຼື ໜອງໃຫຍ່ໆ ກໍ່ຈະມີການປຸກຕູບເຮັດຮ້ານອາຫານ ຄືກັນເກືອບທຸກບ່ອນ, ກ່ຽວໂຍງກັບການບໍລິການໃນຂໍ້ທີໜຶ່ງ ຄືລາຍການອາຫານແຕ່ລະບ່ອນມີລາຍການຄືກັນຈົນໝົດບໍ່ມີຫຍັງເປັນອັນພິເສດຂອງທ້ອງຖິ່ນ, ບາງບ່ອນມີກໍ່ຫາຍາກ ຫຼື ແພງເກີນໄປ. ຍາມຄ່ຳຄືນໃນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວກໍ່ຟົດນັນເກີນໄປຈົນຫຼັບນອນບໍ່ໄດ້, ຕົວຢ່າງຂ້າພະເຈົ້າໄປທ່ຽວຢູ່ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວເທິງພູຄູນ, ມີການກາງເຕັ້ນກັນນອນໃນສະຖານທີ່ເປີດຮ່ວມກັບນັກທ່ອງທ່ຽວອີກຫຼາຍຄົນ. ນັກທ່ອງທ່ຽວກຸ່ມໜຶ່ງໄປເປັນກຸ່ມໃຫຍ່, ພາກັນດື່ມກິນຢ່າງສະໜຸກສະໜານ, ແຕ່ຖ້າຫາກຮອດຍາມນອນແລ້ວພວກເຂົາບໍ່ສົ່ງສຽງລົບກວນການນອນຂອງຄົນອື່ນຂ້າພະເຈົ້າຄົງບໍ່ມີບັນຫາມາຂຽນ, ແຕ່ລົມກັນສຽງດັງໂຫວກເຫວກ, ຮ້ອງໃສ່ກັນຈົນຊອດແຈ້ງ. ຄືນນັ້ນແທນທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຈະໄດ້ນອນຟັງສຽງລົມ, ຊົມດາວຢ່າງ romantic ກາຍເປັນວ່ານອນມືນຕາເອົາໝອນອັດຫູພິກໄປມາຈົນຊອດແຈ້ງ, ຕື່ນມາດ້ວຍໜ້າຕາໝົດຄວາມສົດຊື່ນ ແລະ ຖາມຕົນເອງວ່າ: ເຮືອນເຮົາມີໃຫ້ນອນສະບາຍໆ ເປັນຫຍັງຕ້ອງມາຈ້າງນອນຟັງສຽງຄົນບໍ່ມີມາລະຍາດໃນການທ່ອງທ່ຽວແບບນີ້? ຂ້ອຍຄິດວ່າຄົນອື່ນທີ່ຕັ້ງໃຈໄປຊົມທຳມະຊາດກໍ່ຄົງຈະຄິດຄືກັນ. ນັກທ່ອງທ່ຽວລາວ (ບາງຄົນ) ບໍ່ຮ່ວມກັນເປັນເຈົ້າພາບທີ່ດີ, ບໍ່ມີມາລະຍາດໃນການໃຊ້ພື້ນທີ່ສາທາລະນະ, ບໍ່ຮູ້ຈັກເກງອົກເກງໃຈຄົນອື່ນ ເຫັນແຕ່ຄວາມມ່ວນຂອງຕົນເອງເປັນຫຼັກ ຫຼາຍຄົນເຫັນການທ່ອງທ່ຽວເປັນພຽງການປ່ຽນບ່ອນຊຸມແຊວເທົ່ານັ້ນ; ຖ້າຈັດງານກັນຢູ່ໃນເຮືອນ, ພື້ນທີ່ສ່ວນຕົວກໍ່ຄົງບໍ່ມີບັນຫາໄປລົບກວນຄົນອື່ນ. ນອກນັ້ນນັກທ່ອງທ່ຽວບ້ານເຮົາເອງກໍ່ຂາດຄວາມສຳນຶກໃນການຖິ້ມຂີ້ເຫຍື້ອໃຫ້ເປັນບ່ອນເປັນທີ່ ດັ່ງຕົວຢ່າງໃນບຸນວັດພູຈຳປາສັກໃນຄັ້ງຜ່ານມາ ພາຍຫຼັງແລ້ວບຸນກໍ່ມີພາບຮູບວັດພູທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຂີ້ເຫຍື້ອ ຜ່ານສື່ສັງຄົມ online ໃຫ້ເຫັນທົ່ວກັນ, ບໍ່ຮູ້ວ່າເກີດຈາກແມ່ຄ້າ ຫຼື ນັກທ່ອງທ່ຽວ ຫຼື ນຳກັນທັງສອງຝ່າຍ ງານແລ້ວໆ ພັດບໍ່ມີການເກັບກວດໃຫ້ຮຽບຮ້ອຍ, ຄົນໄປຫຼັງງານກໍ່ປານໄປເບິ່ງກອງຂີ້ເຫຍື້ອ. ບໍ່ສະເພາະແຕ່ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ, ສັງເກດຈາກຖະໜົນຫົນທາງ, ຄອກແຄແຈຮົ້ວ, ດິນເປົ່າວ່າງ, ຕາມເດີ່ນ, ຫ້ວຍໜອງ, ຄອງບຶງ...ເຕັມໄປດ້ວຍຂີ້ເຫຍື້ອຢັ່ງຢາຍ, ຊະຊາຍ, ປິວໄປມາຕາມສາຍລົມ, ຮ້າຍກວ່ານັ້ນກໍ່ແມ່ນຖິ້ມກັນເປັນກອງພອກພູນຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ສົ່ງກິ່ນເນົ່າເໝັນ. ຫົນທາງກໍ່ເຕັມໄປດ້ວຍຂີ້ດິນໂອບຈົນຮອດເຄິ່ງກາງທາງ, ຍາມລົດແລ່ນຂີ້ຝຸ່ນກຸ້ມປານແລ່ນລົດຢູ່ເທິງທາງຂີ້ດິນແດງ. ຈາກປະກົດການຂີ້ເຫຍື້ອຢາຍເຕັມເມືອງ ກໍ່ເຫັນກະແສການເກັບຂີ້ເຫຍື້ອຂອງໄວໜຸ່ມຫຼາຍຂຶ້ນ, ໂດຍສະເພາະໃນເມືອງຫຼວງພະບາງ, ມີຄວາມຕື່ນຕົວ ແລະ ຕັ້ງກຸ່ມກັນເກັບຂີ້ເຫຍື້ອຫຼາຍຂຶ້ນກໍ່ເປັນໜ້າຊື່ນຊົມ. ໃນປີ 2018 ຂ້າພະເຈົ້າໄປທ່ຽວຫຼວງພະບາງໃນເທດສະການປີໃໝ່ສາກົນ, ສັງເກດເຫັນວ່າຕົວເມືອງຫຼວງພະບາງຂ້ອນຂ້າງເປິເປື້ອນກວ່າຕອນຂ້າພະເຈົ້າໄປໃນປີ 2010 ຫຼາຍ. ຕອນນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກຊື່ນຊົມຄວາມສະອາດສະອ້ານຂອງຕົວເມືອງຫຼວງພະບາງ ເວົ້າໃຫ້ພີ່ນ້ອງຟັງບໍ່ຂາດປາກວ່າຫຼວງພະບາງສະອາດແນວນັ້ນ, ງາມແນວນີ້. ແຕ່ພໍກັບໄປເທື່ອໃໝ່ເຫັນຂີ້ເຫຍື້ອຢ່າງຢາຍໄປທົ່ວຮອດຕີນພູສີ, ຮ່ອງນ້ຳດຳໆຢູ່ຂ້າງໄປສະນີ, ກອງຂີ້ເຫຍື້ອຍຢູ່ປາກຮ່ອມໜ້າຕະຫຼາດຫຼາຍມື້ຫຼາຍວັນກໍ່ຍັງບໍ່ເຫັນໃຜມາຂົນໄປຖິ້ມ, ຫົນທາງເຕັມໄປດ້ວຍຂີ້ຝຸ່ນ. ຄວາມຮູ້ສຶກຫົດຫູ່ ແລະ ຄິດວ່າມັນຄວນໄປຮັບການປັບປຸງ, ຈົນໂທໄປຫາໝູ່ທີ່ເປັນຄົນທ້ອງຖິ່ນຫຼວງພະບາງ ເພາະພວກເຮົາທັງສອງລ້ວນແຕ່ຮຽນຈົບດ້ານການທ່ອງທ່ຽວມາຄືກັນ, ແຕ່ຕອນນັ້ນລາວກຳລັງຮຽນຢູ່ຕ່າງປະເທດ. ຂ້າພະເຈົ້າຖາມລາວວ່າເປັນຫຍັງຕົວເມືອງຄືເປື້ອນໄປຫຼາຍແທ້, ບໍ່ຄືແຕ່ກ່ອນ?? ລາວວ່າລາວກໍ່ອຸກໃຈນຳເລື່ອງນີ້ຢູ່ຄືກັນ. ຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ລາວມີຄວາມຄິດເຫັນຄືກັນວ່າຄວນຈະຕັ້ງກຸ່ມນັກສຶກສາ ຫຼື ຊາວໜຸ່ມລຸກຂຶ້ນມາຊ່ວຍກັນອະນາໄມບ້ານຂອງຕົນເອງ, ຊິຖ້າແຕ່ໜ່ວຍງານອື່ນກໍ່ບໍ່ໄດ້; ຂ້ອຍຖ້າເຈົ້າ,ເຈົ້າຖ້າຂ້ອຍ ເລີຍຈະບໍ່ມີໃຜລົງມືເຮັດ. ກໍ່ໄດ້ແຕ່ຫວັງວ່າຫຼາຍພວກສ່ວນຈະຮ່ວມມືກັນເຮັດໃຫ້ເມືອງມໍລະດົກກັບມາສວຍງາມ ແລະ ສວຍງາມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ, ໃນຖານະເມືອງມໍລະດົກ ແລະ ເປັນສະຖານທີ່ຈຸດໝາຍປາຍທາງທ່ອງທ່ຽວທີ່ສຳຄັນອີກແຫ່ງໜຶ່ງຂອງປະເທດ. 
ປະເດັນສຸດທ້າຍແຕ່ບໍ່ທ້າຍສຸດການເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວ ບໍ່ແມ່ນສະເພາະແຕ່ເສັ້ນທາງທີ່ວ່າຫຍຸ້ງຍາກແລ້ວ, ທັງລະບົບການຂົນສົ່ງແມ່ນຫຍຸ້ງຍາກກວ່ານັ້ນອີກ ຄືບໍ່ຮູ້ວ່າຈະໄປຂຶ້ນລົດຢູ່ໃສ, ລົດມາຕອນໃດ, ຈະໄປຮອດຈຸດໝາຍຈັກໂມງ, ມີຈັກຖ້ຽວຕໍ່ວັນ, ຂໍ້ມູນເລົ່ານີ້ຄວນຈະຖືກຕອບກ່ອນທີ່ເຮົາຈະລົງເຮືອນໄປທ່ຽວ ກາຍເປັນວ່າໄປສ່ຽງເອົາທາງໜ້າ; ລາຄາບໍ່ເປັນມາດຕະຖານ ແລະ ຮູ້ສຶກວ່າຈະຖືກໂກງຄ່າລົດຕະຫຼອດເວລາເພາະມັນບໍ່ມີເຄື່ອງມືໃນໃດໆໃນການວັດແທກຢູ່ທີ່ການເອີ້ນລາຄາ ແລະ ຕໍ່ລອງກັນ, ບາງລາຍຕອນຂຶ້ນເວົ້າລາຄາໜຶ່ງຕອນລົງເວົ້າລາຄາໜຶ່ງ, ແຕ່ແນ່ນອນຜູ້ທີ່ເຮັດອາຊີບຂັບລົດໂດຍສານດີໆມີນ້ຳໃຈກໍ່ມີບໍ່ໜ້ອຍ ພຽງແຕ່ວ່າເຮົາຈະພົບໄດ້ຕອນໃດອັນນັ້ນກໍ່ອີກເລື່ອງໜຶ່ງ. 
ນອກນັ້ນກໍ່ຕ້ອງຄຳນຶງເຖິງລາຍລະອຽດໃນການວາງແຜນການທ່ອງທ່ຽວແບບຍືນຍົງໂດຍການໃຊ້ທິດສະດີ 5A ແລະ 7A. ອີກທັງຍັງຕ້ອງຄຳນຶງເຖິງອົງປະກອບຂອງແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວຄື: ຊັບພະຍາກອນການທ່ອງທ່ຽວ, ການສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທາງການທ່ອງທ່ຽວ, ການປະຕິບັດການ ແລະ ອົງກອນທີ່ດຳເນີນງານ.​ 

ກ່າວເຖິງຄວາມຄາດຫວັງຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວມາກໍ່ຫຼາຍ, ແຕ່ມີສິ່ງໜຶ່ງທີ່ການວາງແຜນການທ່ອງທ່ຽວມັກຈະລະເລີຍຢູ່ເລື້ອຍໆ ແຕ່ພັດເປັນໝາກຫົວໃຈຂອງການທ່ອງທ່ຽວ ນັ້ນກໍ່ຄືຄົນທ້ອງຖິ່ນ. ຫຼາຍຄັ້ງທີ່ເຮົາອ່ານບົດວິໄຈຕ່າງໆເຮົາມັກຈະເນັ້ນໄປທີ່ຄວາມເພິ່ງພໍໃຈຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວເປັນຫລັກ, ນ້ອຍຄັ້ງທີ່ຈະໄດ້ອ່ານຜົນງານທີ່ຂຽນເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຄົນທ້ອງຖິ່ນ, ພະນັກງານນຳທ່ຽວ ແລະ ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການ. ເຫດຜົນກໍ່ເພາະເຮົາເຫັນວ່າການທ່ອງທ່ຽວກໍ່ຄືຕ້ອງການເຮັດໃຫ້ຖືກໃຈລູກຄ້າ, ຕ້ອງການເພີ່ມຄວາມເພິ່ງພໍໃຈ, ປະລິມານນັກທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ຢາກໃຫ້ເຂົາກັບມາຊື້ຊ້ຳອີກ. ແຕ່ທັງນີ້ທັງນັ້ນການເລີ່ມຕົ້ນຜະລິດສິນຄ້າທາງການທ່ອງທ່ຽວຄວນຈະເລີ່ມຕົ້ນຈາກຊຸມຊົນກ່ອນ, ເພາະຄົນໃນຊຸມຊົນເປັນເຈົ້າຂອງ ແລະ ຜູ້ນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນໃນຊີວິດປະຈຳວັນຂອງເຂົາເຈົ້າ ບໍ່ວ່າການທ່ອງທ່ຽວຈະມາ ຫຼື ບໍ່ກໍ່ຕາມ. 
ຍົກຕົວຢ່າງການທ່ອງທ່ຽວໃນວັງວຽງ. ວັງວຽງເປັນເມືອງທີ່ມີຄວາມງາມຕາມທຳມະຊາດ, ເປັນຊັບພະຍາກອນທາງການທ່ອງທ່ຽວທີ່ສຳຄັນອີກແຫ່ງໜຶ່ງຂອງປະເທດກໍ່ວ່າໄດ້, ມີຊື່ສຽງໄປຮອດຕ່າງປະເທດ, ມີນັກທ່ອງທ່ຽວຈາກຕ່າງປະເທດເດີນທາງມີຢ້ຽມຢາມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ພາຍຫຼັງທີ່ກະແສການທ່ອງທ່ຽວມາແຮງ, ການກໍ່ສ້າງສະຖານທີ່ພັກ, ໂຮງແຮມ, ຮ້ານອາຫານ, ຕຶກອາຄານ ກໍ່ເກີດຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການດ້ານການທ່ອງທ່ຽວ. ເຮັດໃຫ້ວິຖີຊີວິດຂອງຊຸມຊົນປ່ຽນແປງໄປຢ່າງວ່ອງໄວໂດຍສະເພາະໃນເຂດເທດສະບານເມືອງ. ຈາກສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີທັດສະນີຍະພາບງົດງາມ ກາຍເປັນບ່ອນຖືກບົດບົງ ແລະ ແອອັດໄປດ້ວຍອາຄານ, ຜູ້ຄົນ, ຮ້ານໂຮງຕ່າງໆ. ນ້ຳຊອງທີ່ເຄີຍສ່ອງໃສ ໄຫຼຊ້າ, ກາຍມາເປັນບ່ອນປ່ອຍນ້ຳເປື້ອນຈາກບັນດາເຮືອນພັກ, ໂຮງແຮມທີ່ແອອັດ. ສອງຟາກນ້ຳຊອງກາຍເປັນຮ້ານບັນເທີງທີ່ຟົດນັນຈົນເດິກຈົນດື່ນ. ນອກຈາກທຸລະກິດຂອງຊຸມຊົນແລ້ວຍັງມີທຸລະກິດຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ເຂົ້າມາລົງທຶນ, ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໂດຍກົງ. ພາບການທ່ອງທ່ຽວແບບພັກຜ່ອນຢ່ອນໃຈກາຍເປັນການຍາດກັນກິນ, ຍາດກັນຊື້, ຍາດກັນພັກ. ຂົວຂ້າມແມ່ນ້ຳຊອງເປັນຂົວທີ່ໃຫ້ຄົນມາສຳປະທານ ແລະ ເກັບປີ້ຄ່າຜ່ານຂົວນັ້ນ. ແທນທີ່ວ່າຄົນໃນຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນຈະໄດ້ເປັນເຈົ້າຂອງຂົວ, ໃຊ້ຂົວນັ້ນໃນຊີວິດປະຈຳວັນໃນການໄປຕະຫຼາດ, ໄປມາຫາສູ່ກັນ, ເດັກນ້ອຍໃຊ້ເປັນທາງທຽວໄປໂຮງຮຽນ ແຕ່ກາຍເປັນວ່າຄົນໄທບ້ານກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຈ່າຍຄ່າຜ່ານຂົວນັ້ນ, ເກັບເປັນຄອບຄົວເປັນເດືອນໄປ. ເຮັດແບບນີ້ກໍ່ເທົ່າກັບວ່າຄົນທ້ອງຖິ່ນຖືກກີດກັນອອກໄປຈາກຊຸມຊົນຂອງເຂົ້າເຈົ້າເອງ, ເປັນການເບິ່ງຂ້າມ ແລະ ຫຼຸດທອນຄວາມສຳຄັນໃນສຳນຶກກ່ຽວກັບການເປັນເຈົ້າຂອງຊຸມຊົນຮ່ວມກັນ; ເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າກາຍສະຖານະເປັນປະຊາກອນຊັ້ນສອງຂອງຊຸມຊົນຕົນເອງ ທີ່ບໍ່ໄດ້ມີຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການກຳນົດຊາຕາກຳຂອງຕົນໃນບ້ານເກີດເມືອງນອນຂອງຕົນເລີຍ. ມີກໍລະນີຕົວຢ່າງການທ່ອງທ່ຽວ ທີ່ເຫັນຄວາມສຳຄັນຂອງຄົນໃນຊຸມຊົນຄື ສວນພຶກສາໃນຈີນຫຼາຍແຫ່ງທີ່ຍັງເກັບເງິນຄ່າເຂົ້າຊົມ, ໄດ້ເປີດໃຫ້ຄົນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ນຳໃຊ້ເປັນບ່ອນອອກກຳລັງກາຍ, ຍ່າງຫຼິ້ນ, ພັກຜ່ອນຢ່ອນໃຈ ໂດຍການເຮັດບັດຢືນຢັນວ່າເປັນຄົນທ້ອງຖິ່ນໃຫ້, ພຽງແຕ່ສະແດງບັດພະນັກງານກໍ່ຈະໃຫ້ຜ່ານໄປໄດ້.​ 
ການປຸກຕູບຂ້າງນ້ຳຊອງເຮັດຮ້ານອາຫານ-ບັນເທີງເພື່ອຕ້ອນຮັບນັກທ່ອງທ່ຽວກໍ່ບໍ່ຕ່າງຫຍັງກັບທີ່ໄດ້ເວົ້າມາແລ້ວວ່າເປັນການເຮັດໃຫ້ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວທຸກບ່ອນຊ້ຳກັນ, ບໍ່ມີຫຍັງແປກໃໝ່, ສ້າງຄວາມຟົດນັນ. ເບິ່ງຄືວ່່າຜູ້ຈັດການທ່ອງທ່ຽວຫຼາຍໆບ່ອນຈະຕອບສະໜອງກຸ່ມນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ຕ້ອງການຄວາມບັນເທີງ, ມ່ວນຊື່ນເຮຮາໄດ້ດີຫຼາຍ. ຂ້າພະເຈົ້າຂໍເອີ້ນການທ່ອງທ່ຽວແບບນີ້ວ່າ "ນັ່ງແຊ່ນ້ຳດື່ມເບຍ" ເຊິ່ງມັນອາດຈະເປັນຕະຫຼາດກຸ່ມໃຫຍ່ຂອງການທ່ອງທ່ຽວກໍ່ເປັນໄດ້. ແຕ່ເປັນຫຍັງຈຶ່ງບໍ່ມີການຄິດຄຳນຶງເຖິງຊັບພະຍາກອນການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ນຳໃຊ້ມັນໃຫ້ຍືນຍົງ, ຫຼາຍຄົນອາດເຫັນວ່າ: ຖ້າເຮົາບໍ່ຮີບເຮັດແບບນັ້ນແລ້ວຈະໃຫ້ເຮັດແນວໃດ? ນ້ຳຂຶ້ນກໍ່ຕ້ອງຮີບຕັກຊັ້ນຕວາ! ຄຳຖາມຄື: ແລ້ວເຮົາຄິດວ່າເຮົາຈະເຮັດແບບນີ້ໄດ້ດົນປານໃດ? ມັນຈະຍືນຍົງບໍ່? ເປັນຫຍັງເຮັດລົງໄປແລ້ວການທ່ອງທ່ຽວໃນປັດຈຸບັນຈຶ່ງຂີ້ຮ້າຍລົງ? ມັນມີສາເຫດຈາກການເຮັດສິ່ງຊ້ຳກັນໃນທຸກສະຖານທີ່ຫຼືບໍ່? ຫຼື ບໍ່ເຄີຍຄິດເຖິງບັນຫາໃດທີ່ຈະຕາມມາເລີຍ, ມີແຕ່ວ່າຢາກເຮັດການທ່ອງທ່ຽວຕາມຈິນຕະນາການຕົນເອງກໍ່ເຮັດໄປ?
ເຮົາມາເບິ່ງຕົວຢ່າງຂອງການຈັດການ ແລະ ວາງແຜນທ່ອງທ່ຽວແບບຊຸມຊົນທີ່ປະສົບຜົນສຳເລັດເຊັ່ນ: ບ້ານມິຢາມະ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນພູຜາຫ່າງຈາກຕົວເມືອງກຽວໂຕໄປທາງເໜືອ 30 ກມ. ເປັນບ້ານທີ່ມີຄວາມໂດດເດັ່ນທາງດ້ານສະຖາປັດຕະຍະກຳຂອງບ້ານເຮືອນຂອງຄົນທ້ອງຖິ່ນໃນຄວາມເປັນເອກະລັກຂອງຫຼັງຄາທີ່ເປັນຮູບພະນົມມື, ເຮັດດ້ວຍເຟືອງ ແລະ ໜາ ເພື່ອໃຫ້ຄວາມອົບອຸ່ນໃນຍາມໜາວ, ເຮືອນບາງຫຼັງມີອາຍຸເກົ່າແກ່ຍາວນານກວ່າ 200 ປີ; ມີກິດຈະກຳການທ່ອງທ່ຽວທີ່ໜ້າສົນໃຈຄືການຍ່າງປ່າ, ຕຶກເບັດ, ປີນນ້ຳຕົກ, ມີປ່າຂອງໝູ່ບ້ານທີ່ໄດ້ຮັບການຈັດສັນ ແລະ ອອກແບບໂດຍມະຫາວິທະຍາໄລກຽວໂຕ, ຜູ້ທີ່ມີໃບອະນຸຍາດສາມາດເຂົ້າໄປຍິງໝູປ່າ ແລະ ກວາງຕາມປະລິມານທີ່ກຳນົດໄວ້ ມາເປັນສິນຄ້າ ແລະ ອາຫານໄດ້, ເພາະປະຊາກອນກວາງ ແລະ ໝູປ່າມີພຽງພໍໃນການນຳມາເປັນອາຫານຂອງຊຸມຊົນໄດ້ (ຫຼາຍກວ່າປະຊາກອນຄົນໃນບ້ານ). ສະຖານທີ່ພັກສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນພັກນຳເຮືອນປະຊາຊົນທີ່ປະກອບທຸລະກິດເຮືອນພັກແຮມ, ເປັນທຸລະກິດຄອບຄົວ, ຜູ້ເຂົ້າພັກສາມາດເລືອກຈອງຕາມໃຈຜ່ານ website ຕ່າງໆໄດ້. ບໍ່ມີຕຶກອາຄານສູງໆບົດບັງທັດສະນິຍະພາບ. ໃນບ້ານມີສະຫະກອນໃຫ້ຊາວສວນໄດ້ເອົາສິນຄ້າມາວາງຂາຍໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວ, ມີເທດສະການງານປະເພນີທ້ອງຖິ່ນທີ່ສຳຄັນເຊັ່ນ: ບຸນໄຟ (Matsuage), ເທດສະການຫົດນ້ຳຫຼັງຄາ (Kayabuki no Sato) ເພາະເຮືອນໄມ້ມຸງຫຍ້າເຮັດໃຫ້ຕິດໄຟງ່າຍ, ເຄີຍເກີດເຫດການໄຟໃໝ້ຄັ້ງໃຫຍ່ມາແລ້ວ, ເທດສະການນີ້ຈັດຂຶ້ນປີລະສອງຄັ້ງໃນລະດູໃບໄມ້ຫຼົ່ນ ແລະ ລະດູໃບໄມ້ປົ່ງ ແລະ ຍັງມີເທດສະການອື່ນໆອີກລວມແລ້ວມີເທດສະການເດັ່ນໆຢູ່ເຈັດງານໃນແຕ່ລະປີ. 
ນອກຈາກບ້ານທີ່ຍົກເປັນຕົວຢ່າງແລ້ວຍັງມີຫຼາຍບ່ອນໃນທົ່ວໂລກທີ່ເປັນບ້ານທ່ອງທ່ຽວທີ່ປະສົບຜົນສຳເລັດດ້ວຍຄວາມຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈຂອງຄົນໃນຊຸມຊົນເປັນຫຼັກເຊັ່ນ: ບ້ານ Maramures ໃນ Romania, Spiti Valley ປະເທດອິນເດຍ,  Intrepid Group’s Myaing community-based tourism ທີ່ປະເທດມຽນມາ,  Awamaki ປະເທດ Peru ເປັນຕົ້ນ. ສາມາດຕິດຕາມຂ່າວສານການທ່ອງທ່ຽວສີຂຽວ, ລາຍການ ແລະ ຈັດອັນດັບໃນທົ່ວໂລກຂອງປີ 2019 ທີ່ https://greendestinations.org/2019-top100-awards/.

ເຫັນຂ່າວວ່າປະເທດເນເທິແລນ ປະເທດນ້ອຍໆທີ່ຕ່ຳກວ່າລະດັບນ້ຳທະເລ, ດິນແດນເຮືອນກັງຫັນລົມ, ແລະ ທົ່ງດອກໄມ້ທີ່ສວຍງາມ ເປັນປະເທດທີ່ມີນັກທ່ອງທ່ຽວເດີນທາງເຂົ້າໄປທ່ອງທ່ຽວເກືອບທະລຸ 19 ລ້ານຄົນ, ສ້າງລາຍໄດ້ 70 ຕື້ເອີໂຣ, ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໄດ້ 761,000 ວຽກ  ໃນປີ 2018 ເຊິ່ງມີຈຳນວນນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດຫຼາຍກວ່າປະຊາກອນຂອງປະເທດປະມານ 2 ລ້ານຄົນ ໃນເນື້ອທີ່ອັນຈຳກັດຮັດແຄບ 41,540 ຕາລາງກິໂລແມັດ, ໝາຍຄວາມວ່າທັງພົນລະເມືອງຮວມກັບນັກທ່ອງທ່ຽວ ພື້ນທີ່ຈະມີຄວາມແອອັດປະມານ 867ຄົນ/ຕາລາງກິໂລແມັດ. ຈົນເຮັດໃຫ້ເກີດພາວະນັກທ່ອງທ່ຽວລົ້ນ ແລະ ມີມາດຕະການການຄວບຄຸມການທ່ອງທ່ຽວ ('We must act now': Netherlands tries to control tourism boom ວັນທີ 7 ພຶດສະພາ 2019 www.theguardian.com)  ການທີ່ນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າມາທ່ຽວຫຼາຍເກີນໄປເຮັດໃຫ້ຄົນທ້ອງຖິ່ນຮູ້ສຶກອຶດອັດ, ບໍ່ມີພື້ນທີ່ວ່າງ, ບາງຄັ້ງກໍ່ເກີດຄວາມບໍ່ພໍໃຈເມື່ອນັກທ່ອງທ່ຽວເຮັດໃຫ້ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວເປິເປື້ອນ, ເສຍຫາຍ ແລະ ຄາດວ່າຈະມີນັກທ່ອງທ່ຽວເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 42 ລ້ານຄົນໃນປີ 2030 ເຊິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ມີ CO2 ເພີ່ມຂຶ້ນເປັນ 49%. ຖ້າຖາມວ່າເປັນຫຍັງການທ່ອງທ່ຽວຂອງເນເທີແລນຈຶ່ງໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມ ແລະ ຂາຍດີເຖິງຂັ້ນຕ້ອງຄວບຄຸມ ຄຳຕອບກໍ່ຄົງຈະໜີບໍ່ພົ້ນການຈັດສັນຊັບພະຍາກອນການທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີມາດຕະຖານສູງ. 
ຫຼາຍຄົນຄົງໄດ້ຍິນຊື່ສຽງທາງການທ່ອງທ່ຽວຂອງພູຖານມາແລ້ວ, ຈະຂໍນຳສະເໜີການທ່ອງທ່ຽວພູຖານແບບຫຍໍ້ໆດັ່ງນີ້: ປະເທດພູຖານເປັນປະເທດທີ່ນ້ອຍກວ່າເນເທີແລນ, ມີເນື້ອທີ່ທັງໝົດ 38,394 ຕາລາງກິໂລແມັດ, ມີປະຊາດກອນ 727,145 ຄົນ. ປະເທດພູຖານເລີ່ມຕົ້ນການທ່ອງທ່ຽວໃນປີ 1974 ເປັນຕົ້ນມາ ພາຍໃຕ້ຄຳຂວັນທີ່ວ່າ "High Value, Low Impact Tourism" (ການທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີມູນຄ່າສູງຜົນກະທົບຕ່ຳ). ຄົນທີ່ຖືສັນຊາດອິນເດຍເດີນທາງເຂົ້າອອກພູຖານໄດ້ໂດຍປາສະຈາກວີຊາ ໂດຍການຖືບັດຜ່ານແດນ ຫຼື ບັດປະຈຳຕົວ ຫຼື ໜັງສືຢັ້ງຢືນຈາກທາງການອິນເດຍ ເອີ້ນວ່າເຂົ້າອອກແບບມີສິດທິພິເສດທຽບເທົ່າກັບເຈົ້າບ້ານເລີຍກໍ່ວ່າໄດ້. ຄົນທີ່ຖືສັນຊາດບັງກະລາເທດ ແລະ ມັລດີຟເຂົ້າອອກໂດຍບໍ່ຕ້ອງຂໍວີຊ່າ ແຕ່ຕ້ອງຈອງການບໍລິການທ່ອງທ່ຽວຂອງບໍລິສັດ ຫຼື ບຸກຄົນໃນພູຖານ. ສ່ວນຄົນທີ່ຖືສັນຊາດໄທ ແລະ ສະວິສເຊີແລນທີ່ມີໜັງສືເດີນທາງທາງການ, ໄປໃນນາມການຊ່ວຍເຫຼືອ ແລະ ກໍລະນີພິເສດຈະໄດ້ຮັບການຍົກເວັ້ນການຂໍວີຊ່າ 90 ວັນ. ໃນການຂໍວີຊ່າທ່ອງທ່ຽວຈະໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ 7-14 ວັນ ແລະ ຕ້ອງເດີນທາງທ່ອງທ່ຽວສະເພາະເມືອງຫຼວງ Thimphu ແລະ ເມືອງ Paro ເທົ່ານັ້ນ. ຜູ້ທີ່ມີຄວາມປະສົງຈະເດີນທາງໄປເຂດທີ່ຖືກຈຳກັດ, ຈະຕ້ອງສົ່ງຄຳຂໍໄປຍັງພາກສ່ວນກວດຄົນເຂົ້າອອກເມືອງເສຍກ່ອນ. ນອນນັ້ນ, ນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ຕ້ອງການເຂົ້າໄປຊົມພາຍໃນວັດຕ້ອງຍື່ນຂໍອະນຸຍາດການເຂົ້າຊົມວັດຈາກກະຊວງວັດທະນະທຳເສຍກ່ອນ. ນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ບໍ່ໄດ້ຈອງການບໍລິການນຳທ່ຽວກ່ອນເຂົ້າປະເທດຕ້ອງຍື່ນຈອງທີ່ດ່ານກວດຄົນເຂົ້າເມືອງ. ນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ເດີນທາງໄປພູຖານເປັນກຸ່ມຈະໄດ້ຮັບສ່ວນຫຼຸດ ຕ້ອງແມ່ນກຸ່ມ 3 ຄົນຂຶ້ນໄປ. ຈາກຂໍ້ມູນການທ່ອງທ່ຽວໃຫ້ຮູ້ວ່າ, ນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດຄົນໜຶ່ງຈະມີຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຢ່າງໜ້ອຍ $250 /ວັນໃນລະດູ high season (ມີນາ-ພຶດສະພາ ແລະ ກັນຍາ-ພະຈິກ) ແລະ  $200/ວັນ ໃນລະດູ low season (ທັນວາ-ກຸມພາ ແລະ ມິຖຸນາ-ສິງຫາ) ເຊິ່ງຈະລວມມີຄ່າທີພັກ, ອາຫານ, ພະນັກງານນຳທ່ຽວ ແລະ ພາຫະນະ (ໂຮງແຮມມີໃຫ້ເລືອກຫຼາຍລະດັບ, ຖ້າຕ້ອງການລະດັບຫຼາຍດາວກໍ່ສາມາດຈ່າຍເພີ່ມ). ຖ້າໄປທ່ຽວຄົນດຽວຈະຖືກເກັບເພີ່ມ $40/ວັນ, ຖ້າໄປສອງຄົນຈະຖືກເກັບເພີ່ມ $30/ວັນ. ໃນປີ 2017 ມີນັກທ່ອງທ່ຽວເດີນທາງເຂົ້າພູຖານ 237,529 ຄົນ. 

ຫຼາຍຄັ້ງທີ່ໄດ້ຍິນຫຼາຍຄົນທັງທີ່ຮຽນການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ບໍ່ໄດ້ຮຽນການທ່ອງທ່ຽວມັກເວົ້າວ່າ: ພວກຝຣັ່ງເຂົາເບື່ອແລ້ວຕຶກສູງອາຄານໃຫຍ່, ບ່ອນທັນສະໄໝຫຼູຫຼາ, ເຂົາຢາກເບິ່ງບ່ອນທີ່ເປັນທຳມະຊາດໆ. ຄຳກ່າວນີ້ກໍ່ອາດຈະຈິງຢູ່ສ່ວນໜຶ່ງເທົ່ານັ້ນ​ ເພາະເຮົາກໍ່ຍັງເຫັນວ່າບັນດາເມືອງໃຫຍ່ຕ່າງໆຍັງມີນັກທ່ອງທ່ຽວຫຼັ່ງໄຫຼເຂົ້າໄປທ່ອງທ່ຽວຢູ່ບໍ່ຂາດສາຍເຊັ່ນ: ລອນດອນ, ປາຣີ, ນິວຢອກ, ສິງກະໂປ, ບາງກອກ, ປັກກິ່ງ, ຊຽງໄຮ້, ໄທເປ, ກົວລາລຳເປີ, ຊິດນີ, ກຸງໂຊ...ອັນທີ່ຈິງລົດສະນິຍົມທາງການທ່ອງທ່ຽວຂອງມະນຸດກໍ່ແຕກຕ່າງກັນໄປແຕ່ລະບຸກຄົນ ແລະ ໃນແຕ່ລະບຸກຄົນກໍ່ອາດມີຫຼາຍລົດສະນິຍົມປ່ຽນແປງໄປຕາມກາລະ, ອາລົມຄວາມຮູ້ສຶກ. ເມື່ອສັງເກີດເບິ່ງການທ່ອງທ່ຽວຂອງສອງປະເທດຂ້າງເທິງເນເທີແລນ ແລະ ພູຖານ ເຮົາຈະເຫັນວ່າ ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນໃນດ້ານການໃຫ້ບໍລິການເຊັ່ນປະເທດເນເທີແລນຂ້ອນຂ້າງໃຫ້ຄວາມອິດສະລະໃນການເລືອກໄປທ່ຽວ, ພຽງແຕ່ຂໍວີຊ່າຜ່ານກໍ່ສາມາດເດີນທາງໄປທ່ອງທ່ຽວດ້ວຍຕົວເອງ, ບໍ່ມີກົດທີ່ຮັດກຸມຄືພູຖານທີ່ຈະມີລະບຽບເຄັ່ງຄັດ, ຈຳກັດເວລາ, ສະເພາະສະຖານທີ່ ແລະ ຕ້ອງໃຊ້ບໍລິການບໍລິສັດ ຫຼື ບຸກຄົນນຳທ່ຽວທີ່ໄດ້ຮັບໃບອະນຸຍາດເທົ່ານັ້ນ. ແຕ່ເວົ້າເລື່ອງຄວາມແພງກໍ່ຖືໄດ້ວ່າແພງທັງຄູ່ຖ້າທຽບໃສ່ອັດຕາເງິນບ້ານເຮົາ, ແຕ່ເປັນຫຍັງຈຶ່ງມີຄົນຫຼັ່ງໄຫຼໄປບໍ່ຂາດສາຍ, ທັງທີ່ມາທ່ຽວບ້ານເຮົາເມື່ອທຽບໃສ່ເງິນໂດລາສະຫະລັດແລ້ວກໍ່ຍັງຖືວ່າຖືກແສນຖືກ, ແຕ່ປານນັ້ນເຂົາກໍ່ຍັງຫາວ່າເຮົາເອົາປຽບນັກທ່ອງທ່ຽວຢູ່. 
ແລ້ວເຮົາຈະແກ້ບັນຫານີ້ແນວໃດ? ທາງເລືອກທີ 1 ເຮັດການທ່ອງທ່ຽວແບບເນັ້ນປະລິມານ, ໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວມາຫຼາຍຂຶ້ນ, ຕິດຕາລາສິນຄ້າເປັນມາດຕະຖານ, ເຮັດໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວບໍ່ຮູ້ສຶກວ່າຖືກເອົາປຽບ, ໃຫ້ອິດສະລະໃນການໄປທ່ອງທ່ຽວດ້ວຍຕົນເອງໃນລະດັບໜຶ່ງ. ທາງເລືອກທີ 2 ເຮັດການທ່ອງທ່ຽວແບບພູຖານ, ຈຳກັດສິດທິໃນການທ່ອງທ່ຽວດ້ວຍຕົນເອງ, ຈ່າຍແພງ, ບໍລິການໃຫ້ຄົບຖ້ວນທຸກຢ່າງ, ຮັບນັກທ່ອງທ່ຽວໜ້ອຍລົງ ແຕ່ບອກລາຄາວ່ານັກທ່ອງທ່ຽວຕ້ອງຈ່າຍລາຄາເທົ່າໃດ, ເປັນມາດຕະຖານການທ່ອງທ່ຽວຂອງປະເທດ, ເນັ້ນນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ພ້ອມຈະຈ່າຍ, ມີຄຸນນະພາບ, ຈຳກັດປະລິມານ. ເພາະທີ່ຜ່ານໆມາເຮົາເຮັດການທ່ອງທ່ຽວ ແບບບໍ່ໄດ້ຕົກລົງກັນເປັນມາດຕະຖານທີ່ເຮົາຢາກໄດ້ແທ້ໆ ມັນສະແດງອອກຢູ່ບ່ອນວ່າ: ເມື່ອນັກທ່ອງທ່ຽວມາຫຼິ້ນນ້ຳ, ຊາວຕາເວັນຕົກມັກນຸ່ງຊູດລອຍນ້ຳ, ນຸ່ງເຄື່ອງສັ້ນເຂີນ, ກອດຈູບກັນໃນທີ່ສາທາລະນະ ແລະ ອື່ນໆອີກຫຼາຍຢ່າງທີ່ຂັດຫູຂັດຕາພວກເຮົາ. ຕອນເຂົາມາກໍ່ບໍ່ໄດ້ມີມາດຕະການຫຍັງມີແຕ່ຄຳແນະນຳວ່າສິ່ງທີ່ຄວນ ແລະ ບໍ່ຄວນເຮັດໃຫ້ແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວຕ່າງຊາດ, ແຕ່ພັດມີຫຼາຍຄົນຍັງເຮັດຕາມໃຈຕົນ ເຮົາກໍ່ເຮັດຫຍັງບໍ່ໄດ້ຫຼາຍ, ບາດເຂົາກັບເມືອແລ້ວເຮົາພັດເວົ້າລັບຫຼັງເຂົາວ່າ: ພວກເຂົາເຮັດໃຫ້ເຊື່ອມເສຍວັດທະນະທຳອັນດີງາມຂອງຊາດ. ແທນທີ່ຈະຕັ້ງກົດທີ່ມັນປະຕິບັດໄປເປັນຮູບປະທຳ ເຊັ່ນໃນດູໄບ, ສາທະລະນະລັດເອມິເລດ ການຈູບໃນທີ່ສາທາລະນະເປັນສິ່ງທີ່ຜິດກົດໝາຍ. ຫຼື ຖ້າບໍ່ແນວນັ້ນກໍ່ເປີດກວ້າງທາງຄວາມຄິດຍອມຮັບຄວາມແຕກຕ່າງ, ເຊັ່ນໃນສິງກະໂປເປັນຊາດທີ່ໄດ້ຄະແນນເປີດກວ້າງຕໍ່ນັກທ່ອງທ່ຽວສູງ ຫຼື ຢ່າງໜ້ອຍກໍ່ບໍ່ຄວນໄປເວົ້າລັບຫຼັງຄົນອື່ນໂດຍທີ່ຄິດວ່າເຂົາເຈົ້າບໍ່ຮູ້ກຈັກ. ເລື່ອງນີ້ມັນສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າວິທີຈັດການກັບບັນຫາຂອງຄົນບ້ານເຮົາ ເຮັດແບບປາກວ່າຕາຫຍິບ, ມືຖືສາກປາກຖືສິນ, ມີບັນຫາກັບທຸກຢ່າງທີ່ຕົນເອງເຫັນວ່າບໍ່ດີຍົກເວັ້ນເລື່ອງເງິນ, ແກ້ໄຂບັນຫາບໍ່ຖືກຈຸດ ແລະ ມັນກໍ່ຈະເປັນບັນຫາຊ້ຳເຮື້ອເປັນວົງຈອນທີ່ວົນຮອບໄປ ແກ້ບໍ່ຕົກຈັກເທື່ອ. 

ອັນທີ່ຈິງສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວໃນປະເທດລາວຂອງພວກເຮົາ, ຍັງມີຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດທີ່ຍັງເປັນຊັບພະຍາກອນອັນສຳຄັນແກ່ການທ່ອງທ່ຽວ. ເພື່ອເຮັດໃຫ້ຊັບພະຍາກອນການທ່ອງທ່ຽວນັ້ນຍືນຍົງ ແລະ ເປັນຜົນດີຕໍ່ປະຊາຊົນໃນທ້ອງຖິ່ນທີ່ສຸດກໍ່ຄວນຈະເປັນການທ່ອງທ່ຽວທີ່ຈັດສັນ ແລະ ເອື້ອປະໂຫຍດໃຫ້ຊຸມຊົນເປັນຫຼັກ. ການຈັດການການທ່ອງທ່ຽວຄວນເລີ່ມຈາກຄວາມຕ້ອງການຂອງຊຸມຊົນ, ເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມຫຼັກໃນການບໍລິຫານຈັດການ, ພິຈາລະນາເຖິງຄວາມແທດເໝາະກັບພື້ນຖານຂອງທ້ອງຖິ່ນ, ຄົນໃນຊຸມຊຸົນຕ້ອງມີການຮຽນຮູ້, ພັດທະນາດ້ານການຈັດການ, ຄຸ້ມຄອງ, ນຳໃຊ້, ຈັດສັນ ແບ່ງປັນຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ. ຈິດສຳນຶກທາງການທ່ອງທ່ຽວຄວນເລີ່ມຈາກການຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມພາຍໃນຊຸມຊົນຂອງຕົນເອງ, ບໍ່ເອົາປຽບນັກທ່ອງທ່ຽວ (ມີມາດຕະຖານດ້ານລາຄາທີິ່ເປັນການກວດສອບໄດ້), ຄິດເຖິງຜົນໄລຍະຍາວທັງໃນແງ່ເສດຖະກິດ, ສິ່ງແວດລ້ອມ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ສັງຄົມ. ການແກ້ໄຂບັນຫາບໍ່ຄວນຄິດຈາກຮູບປີລາມິດຄືຈາກເທິງລົງລຸ່ມ, ມັນຄວນຈະເປັນທາງລຸ່ມຂຶ້ນເທິງ, ຖາມຄວາມຕ້ອງການຂອງຊຸມຊົນ, ເພາະເຂົາເຈົ້າຄືເຈົ້າຂອງບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ບ່ອນທີ່ເຂົາເຈົ້າອາໄສທຳມາຫາກິນຕັ້ງແຕ່ເຊັ່ນປູ່ຍ່າຕາຍາຍມາ, ຄວນເຮັດໃຫ້ເຂົາເປັນສ່ວນໜຶ່ງໃນການປ່ຽນແປງ ແລະ ພາກພູມໃຈໃນຖິ່ນຖານບ້ານເກີດຂອງຕົນ.

ເມື່ອເຫັນບັນຫາມັນເກີດຂຶ້ນແນວນີ້ແລ້ວ, ນີ້ອາດເປັນເວລາທີ່ດີທີ່ເຮົາຈະທົບທວນຕົນເອງວ່າເຮົາຈະຈັດການ ແລະ ຫາທາງອອກຮ່ວມກັນແນວໃດ ໃຫ້ຊັບພະຍາກອນທີ່ເຮົາເປັນເຈົ້າຂອງນີ້ຖືກໃຊ້ປະໂຫຍດໃນທາງທີ່ສ້າງສັນ, ເຮັດໃຫ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງທຸກຄົນໃນຊາດໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂດີຂຶ້ນເລື້ອຍໆ, ເພາະສຸດທ້າຍແລ້ວບັນຫາປາກທ້ອງກໍ່ເປັນບັນຫາຕົ້ນຕໍຂອງການມີຊີວິດຢູ່ ???

bush walk

ເຮົາລະບຸຕົວຕົນຂອງຄົນຈາກສິ່ງໃດ

ສິ່ງບົ່ງບອກຕົວຕົນຂອງຄົນໆໜຶ່ງແມ່ນຫຍັງກັນ? 

ການທີ່ເຮົາຈະບອກ ແລະ ຢືນຢັນກັບຕົວເອງວ່າເຮົາເປັນໃຜ, ມີຖິ່ນກຳເນີດຈາກດິນແດນໃດ ມັນອາດຈະແມ່ນເສື້ອຜ້າອາພອນ, ເພາະເສື້ອຜ້າອາພອນຄື ສິ່ງປະດິດມາຫໍ່ຫຸ້ມຮ່າງກາຍ ໃຫ້ແທດເໝາະກັບສະພາບພູມີອາກາດ. ແຕ່ປັດຈຸບັນກໍ່ອາດປ່ຽນໄປນຸ່ງເສື້ອຜ້າຮູບແບບໃດໆທີ່ຫຼາກຫຼາຍໃນໂລກ ຫຼື ແມ່ນແຕ່ປ່ຽນໄປນຸ່ງໃນຮູບແບບທີ່ເຮົາປະດິດປະດອຍຂຶ້ນເອງ. ອາດຈະແມ່ນສາຍເລືອດທີ່ມັນຝັງໃນ DNA ທີ່ຫຼັ່ງໄຫຼໃນຕົວເຮົາ, ທີ່ກຳນົດໜ້າຕາ, ຮູບຮ່າງຜິວພັນ; ແຕ່ເຜົ່າພັນມະນຸດກໍ່ຍັງສາມາດປົນເປໄປມາ, ເພາະການຄິດຫາມະນຸດສາຍພັນບໍລິສຸດ ກໍ່ກາຍເປັນຕົ້ນແບບຂອງການຢຽດເຜົ່າພັນຄືດັ່ງລັດທິນາຊີທີ່ໂຫດຫ້ຽມໄປ. ອາດແມ່ນບັດປະຈຳຕົວ ຫຼື ໜັງສືຜ່ານແດນ ຫຼື ໜັງສືແຈ້ງເກີດທີ່ຂຽນວ່າເຮົາແມ່ນສັນຊາດໃດ, ເຊື້ອຊາດໃດ ມັນບົ່ງບອກຊັດເຈນເປັນລາຍລັກອັກສອນ ແລະ ບັງຄັບໃຊ້ທາງກົດໝາຍ ແຕ່ປານນັ້ນເຮົາກໍ່ຍັງສາມາດປ່ຽນແປງມັນໄດ້ ດ້ວຍການໄປເຂົ້າຮ່ວມກັບສັງຄົມອື່ນ, ຊາດອື່ນ. ຫຼືອາດແມ່ນສາສະໜາ ເພາະມັນຄືຕົວແທນຂອງຄວາມຄິດຄວາມເຊື່ອ ຂອງກຸ່ມຄົນໃດໜຶ່ງທີ່ເຊື່ອຮ່ວມກັນ. ແຕ່ສະໜາກໍ່ຂັບເຄື່ອນໄປຜ່ານຜູ້ຄົນ ແລະ ຜູ້ຄົນກໍ່ຍັງປ່ຽນສາສະໜາໄປ ຈາກສິ່ງທີ່ເຄີຍເຊື່ອ ກາຍເປັນບໍ່ເຊື່ອ ຫຼື ຈາກສິ່ງທີ່ເຄີຍຕໍ່ຕ້ານກາຍເປັນເຊື່ອຈົນໝົດຂໍ້ກັງວົນສົງໄສໃດໆອີກ. ຫຼື ມັນແມ່ນພາສາປາກເວົ້າທີ່ເຮົາໃຊ້ເປັນພາສາທີ 1 ໃນຊີວິດ, ແຕ່ບາງຄົນກໍ່ໄດ້ຫຼາຍພາສາພ້ອມກັນຕັ້ງແຕ່ນ້ອຍ. ຫຼື ເຮົາຈະກຳນົດວ່າແມ່ນອາຫານການກິນ ທີ່ມັກ ແລະ ບໍ່ວ່າຈະໄປຢູ່ໃສ ເຮົາກໍ່ຍັງຈະຄິດຮອດອາຫານທີ່ເຮົາເຄີຍກິນມາແຕ່ນ້ອຍຈົນໃຫຍ່. ຫຼື ເຮົາຈະກຳນົດວ່ານິໄສໃຈຄໍ ວິທີຄິດວິທີສະແດງອອກ.
ແລ້ວສິ່ງທີ່ຝັງຮາກເລິກລົງໄປໃນຄວາມຊົງຈຳທີ່ກຳນົດວ່າເຮົາເປັນໃຜນັ້ນແມ່ນສິ່ງໃດ?

ເໝົາຍົກເຂ້ງ

ຄົນທີ່ມັກປ້າຍສີແບບເໝົາລວມ, ເຊັ່ນປະໂຫຍກທີ່ວ່າ: "ພວກບໍ່ຮູ້ຈັກບຸນຄຸນ", "ພວກໂງ່", "ພວກຮຽນມາໜ້ອຍ", "ພວກການສຶກສາສູງແຕ່ໄຮ້ຄວາມຄິດ", "ມຶງເຮັດຫຍັງໄດ້ແນ່" ຫຼື ໃນເວລາທີ່ເຮົາກ່າວເຖິງບັນຫາທາງສັງຄົມບາງປະເດັນເຊັ່ນ: ການແຂ່ງລົດຕາມທ້ອງຖະໜົນໃນຍາມກາງຄືນ, ການເຮັດຜິດກົດຈະລາຈອນ, ການຕຳນິການເຮັດວຽກບາງຢ່າງຂອງຄົນອື່ນ ມັນຈະມີຄົນບາງພວກມັກຈະສະແດງຕົວອອກມາເວົ້າວ່າ: "ເວົ້າເຮັດຫຍັງ, ເຮັດໂຕເອງໃຫ້ດີກວ່າທີ່ເປັນຢູ່ຈຶ່ງສະເໜີໜ້າມາເວົ້າ", "ເຮັດໃຫ້ຊີວິດໂຕເອງໃຫ້ດີກວ່ານີ້ກ່ອນເທາະ!" ເຫຼົ່ານີ້ເປັນຕົ້ນ. 
ປະເດັນທີ 1 ການປ້າຍສີແບບເໝົາລວມຄົນມັກເວົ້າແບບນີ້ສ່ວນຫຼາຍຈະລະເລີຍຂໍ້ມູນທີ່ເຮົານຳສະເໜີ, ແຕ່ຈະແບ່ງແຍກວ່າເຮົາບໍ່ແມ່ນພວກທີ່ຄິດຄືພວກເຂົາ ຫຼື ຄິດບໍ່ກົງກັບອຸດົມການບາງຢ່າງທີ່ພວກຕັ້ງວ່າມັນຕ້ອງຖືກຮ້ອຍເປີເຊັນຢູ່ແລ້ວນັ້ນວ່າ ເຮົາຕ້ອງແມ່ນ "ພວກຊົ່ວ". ແບ່ງແຍກຂາວດຳຊັດເຈນ.
ປະເດັນທີ 2 ພວກທີ່ບອກວ່າຄົນໆໜຶ່ງຈະອອກຄຳເຫັນເລື່ອງໃດໄດ້ຊີວິດຄົນນັ້ນຕ້ອງສົມບູນແບບກ່ອນ, ສະແດງວ່າໂລກນີ້ບໍ່ມີໃຜຕຳນິວິຈານກັນໄດ້ເລີຍ ເພາະບໍ່ມີໃຜ perfect ກັນຈັກຄົນ. ທຸກຄົນລ້ວນມີຈຸດອ່ອນກັນທັງນັ້ນ. ແຕ່ຄົນທີ່ມັກຕຳນິວິຈານອາດແມ່ນຄົນຊ່າງສັງເກດ, ຕາດີ ແລະ ມັກສະແດງອອກດ້ານຄຳຄິດຄຳເຫັນໂລດ. ແຕ່ບາງຄັ້ງການດຳລົງຊີວິດໃນສັງຄົມທີ່ຖືລຳດັບຊັ້ນ ເຊັ່ນ: ຜູ້ໃຫຍ່ເວົ້າຫຍັງກໍ່ຖືກ, ມີສິດມີສຽງຫຼາຍກວ່າຜູ້ນ້ອຍ ກາຍເປັນວ່າຜູ້ນ້ອຍກວ່າຕ້ອງຫຸບປາກ, ເວົ້າຫຍັງກໍ່ຜິດໄປໝົດ; ຖ້າໃຫ້ແຕ່ຜູ້ມີບຸນບາລະມີກ່າວກ່ອນຈຶ່ງຖືກຕ້ອງ. ໜັກໄປກວ່ານັ້ນແມ່ນການບໍ່ຮັບຟັງຄວາມຄິດເຫັນທີ່ເຫັນຕ່າງ, ຢາກໃຫ້ຄິດຄືກັນໄປໝົດ.
ປະເດັນທີ 3 ພວກທີ່ມັກເວົ້າສອງປະເດັນເທິງນັ້ນເປັນພວກມັກທວງບຸນຄຸນກັບເລື່ອງບໍ່ເປັນເລື່ອງ ທັງທີ່ໂລກມັນກໍ່ເປັນໂລກ ເປັນຊັບພະຍາກອນຂອງມັນຢູ່ແລ້ວ. ທີ່ສຳຄັນແມ່ນການຂັບເຄື່ອນຊັບພາຍາກອນໃຫ້ທຸກຄົນໄດ້ມີໂອກາດໄດ້ເຂົ້າເຖິງ.
ປະເດັນທີ 4 ຄົນພວກເວົ້າແບບນີ້ບໍ່ມັກການປ່ຽນແປງ.

ລູກອວດພໍ່ແມ່

ຕອນເປັນນັກຮຽນ ຂ້ອຍຈະຮູ້ສຶກອຶດອັດໃຈທີ່ສຸດ ເວລາທີ່ຄູອາຈານບາງຄົນມັກຈະຖາມວ່າ ເປັນລູກໃຜ-ຫຼານໃຜ?
ຂ້ອຍຮູ້ສຶກຊັງຄູຄົນໜຶ່ງນັບຕັ້ງແຕ່ມື້ທີ່ລາວຂຶ້ນຫ້ອງສອນທຳອິດ ແລ້ວເວົ້າດ້ວຍສຽງອັນດັງວ່າຂ້ອຍເປັນລູກໃຜ ໃຫ້ທຸກຄົນໄດ້ຮັບຮູ້ກັນໝົດຫ້ອງນະຕອນນັ້ນເລີຍ. ຂ້ອຍຮູ້ສຶກຢາກຮ້າຍ ແລະ ຢາກຈະແລ່ນໜີຈາກຫ້ອງຮຽນໄປເລີຍແຕ່ກໍ່ໄດ້ແຕ່ຂົ່ມໃຈໄວ້. ຕອນນັ້ນສະແດງອາການກອດເອິກໃສ່ອາຈານຄົນນັ້ນແບບບໍ່ຮູ້ສຶກໂຕ, ຈົນໝູ່ມາບອກວ່າເຮັດໂຕບໍ່ສຸພາບເກີນໄປ. ຈຶ່ງວາງແຂນລົງ.ໃນປິນັ້ນຫຼັງຈາກທີ່ໝູ່ຮູ້ວ່າພໍ່ຂອງຂ້ອຍແມ່ນໃຜ ແລະ ຫຼັງຈາກຄະແນນອອກມາວ່າ A ຢາກບໍ່ຢາກພວກເຂົາກໍ່ເວົ້າໂລດວ່າ "ແທ້ຫັນລະລູກອາຈານຢາກໄດ້ເທົ່າໃດກໍ່ໄດ້" (ຕອນນີ້ເພິ່ນບໍ່ແມ່ນອາຈານແລ້ວເລີຍກ່າວອາຊີບເດີມຂອງເພິ່ນໄດ້). ຄວາມຈິງຄຳກ່າວຫາຂອງຄົນ, ເຮົາກໍ່ບໍ່ຄວນໃຫ້ຜົນມາລົບກວນຈິດໃຈຂອງເຮົາ ຫຼາຍເກີນໄປ. ແຕ່ທີ່ບໍ່ພໍໃຈຄືພຶດຕິກຳມັກກ້າວກ່າຍຂອງຄູ. ນັບຈາກນັ້ນມາຂ້ອຍກໍ່ບໍ່ໄດ້ນັບຖືອາຈານຄົນນັ້ນໃນມັນສະໝອງອີກ, ເຫັນໜ້າກໍ່ທຳທ່າທັກທາຍໃຫ້ມັນແລ້ວໆ. ໃນໃຈພໍຢາກປົບໄປຮ້ອຍໂຄ້ງ.
ບໍ່ແມ່ນປະເດັນການອາຍວ່າພໍ່ແມ່ຂອງຕົນແມ່ນໃຜແນ່ນອນ, ບໍ່ວ່າພໍ່ແມ່ເຮົາເປັນໃຜ (ມັນອາດຈະມີຄົນແບບນັ້ນ ແຕ່ບໍ່ແມ່ນຂ້ອຍ) . ແຕ່ເຮົາກໍ່ບໍ່ຄ່ອຍເຫັນດາຣາດັງໆລະດັບໂລກອອກມາອວດພໍ່ອວດແມ່ກັນ. ພວກເຂົາກໍ່ດັງ ແລະ ເຮັດວຽກຂອງພວກເຂົາໄປ. ຄອບຄົວກໍ່ສ່ວນຄອບຄົວ.
ແຕ່ເປັນຫຍັງພວກຜູ້ໃຫຍ່ທີ່ເອີ້ນໂຕເອງວ່າ "ອາຈານ" ມັກເອົາເລື່ອງສ່ວນຕົວ ແລະ ຄອບຄົວເຮົາມາບອກໃຫ້ໂລກຮູ້. ຖ້າເຮົາຢາກບອກມັນຈຶ່ງແມ່ນສິດຂອງເຮົາບໍ່, ບໍ່ແມ່ນສິດຂອງອາຈານທີ່ຈະມາເຮັດແບບນັ້ນ. ຂະໜາດເຮົາຍັງບໍ່ມີສິດໄປເວົ້າວ່າພໍ່ແມ່ຂອງພວກເຂົາແມ່ນໃຜເລີຍ. ຫຼືວ່າເລິກໆກໍ່ຢາກອວດຢູ່ແຕ່ຫາໂອກາດໄດ້ຍາກ ເລີຍຊ່ວຍຄົນອື່ນອວດພໍ່ແມ່ເຂົາເຈົ້າ.

ພໍໄດ້ມາເປັນອາຈານ, ຂ້ອຍຈະຮູ້ສຶກເມື່ອຍຈົນລ່ອຍແຄ່ງ, ລ່ອຍຂາ, ລ່ອຍກ້າມຕາທີ່ຈະແນມເບິ່ງ, ຫູກໍ່ລ່ອຍທີ່ຈະຟັງ ເມື່ອເຫັນພວກທີ່ເຂົ້າຮອດມະຫາວິທະຍາໄລແລ້ວ ພໍ່-ແມ່ ຍັງພາມາລົງທະບຽນຮຽນດ້ວຍການໃສ່ຊຸດເຄື່ອງແບບຂອງອາຊີບໃດໜຶ່ງມາແບບເຕັມຍົດ, ເຕັມສັກ ແລະ ເຮັດຄືລູກຍັງເປັນເດັກນ້ອຍອົມມືບໍ່ຮູ້ຈັກຮອດການຖາມທາງ, ການໄປຈ່າຍເງິນ ແລະ ລົງທະບຽນດ້ວຍຕົນເອງ, ເບິ່ງຊົງພວກພໍ່ແມ່ເຫຼົ່ານັ້ນຢາກຈະມານັ່ງຮຽນແທນລູກພຸ້ນລະຖ້າແມ່ນເຮັດໄດ້. ປານກັບວ່າໃຫ້ລູກພາຕົນເອງມາອວດ. ລອງຄິດພາບວ່າການໄປລົງທະບຽນຮຽນມະຫາວິທະຍາໄລ ຖ້າພໍ່ແມ່ແຕ່ລະຄົນນຸ່ງເຕັມຊຸດ, ເຕັມຍົດມາສົ່ງລູກຮອດຫ້ອງຮຽນກັນໝົດທຸກຄົນ, ມັນຄົງບໍ່ຕ່າງຫຍັງກັບບັນຍາກາດໂຮງຮຽນອະນຸບານທີ່ພໍ່ແມ່ມາສົ່ງລູກອາຍຸສາມປີໃສ່ມືຄູຢູ່ໜ້າຫ້ອງຮຽນ ໃນຕອນເຊົ້າວັນຈັນກ່ອນພໍ່ແມ່ໄປການ. ຖ້າພໍ່ແມ່ເຮົາເປັນຊາວນາ ທີ່ເກັ່ງ ແລະ ຂະຫຍັນຂັນແຂງ ໄປຢຽບໝາມາຢຽບຂຽດ ເຮັດຫຼ້ອນໜ້າທີ່ຂອງຊາວນາທຸກປະການ, ເຮົາຄວນຈະສັ່ງຕັດຊຸດແນວໃດໃຫ້ພໍ່ແມ່ເຮົາໄດ້ນຸ່ງພາເຮົາໄປ ໃນວັນລົງທະບຽນ, ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ທີ່ພົບເຫັນໄດ້ຮູ້ໂລດວ່າພໍ່ແມ່ເຮົາເປັນຊາວນາທີ່ເກັ່ງທີ່ສຸດ ແລະ ຊຸດກໍ່ມີເອກະລັກທີ່ຈະບົ່ງບອກໃນອາຊີບອັນໜ້າພາກພູມໃຈໄດ້ແບບບໍ່ຊ້ຳໃຜ.

ປະກົດການອວດພໍ່ແມ່ ມັນກໍ່ມີຫຼາກຫຼາຍຮູບແບບໃຫ້ເຮົາເຫັນເຊັ່ນ: ອວດພໍ່ແມ່ທີ່ໜ້າຮັກ, ຄອບຄົວອົບອຸ່ນ ອັນນີ້ກໍ່ເປັນຕາດີໃຈນຳ. ອວດພໍ່ແມ່ທີ່ມີຄວາມສາມາດໃນການເຮັດໜ້າທີ່ສ່ວນຕົວຂອງເຂົາເຈົ້າໄດ້ສຳເລັດຜົນ ອັນນີ້ກໍ່ໜ້າຊົມ. ໃນເວລາທີ່ເຮົາມີພໍ່ແມ່ມີບາລະມີ ແລະ ທຸກຄົນຮູ້ໂດຍທົ່ວກັນ, ແຕ່ເຮົາຍັງຫຼິ້ນຕາມກະຕິກາ ເຮົາກໍ່ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງອວດອ້າງສັບພະຄຸນໃດໆ.
ແຕ່ພວກລູກຂອງຄົນບາງຄົນກໍ່ມັກອວດວ່າພໍ່ແມ່ຂອງຕົນແມ່ນໃຜ, ເພື່ອຈະໄດ້ສິດທິພິເສດ ຫຼື ເປັນຊ່ອງວ່າງໃນການກະທຳຜິດບາງຢ່າງ. ເຊິ່ງມັນກໍ່ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງແປກທີ່ໃຜໆຈະຢາກໃຊ້ ອຳນາດ, ບຸນບາລະມີທີ່ພໍ່ແມ່ສະສົມມາ ເພື່ອອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ຕົນເອງ. ມັນຄົງມີມາແຕ່ສະໄໝທີ່ເຮົາເລີ່ມວິວັດເປັນຈຸລະຊີບແລ້ວລະ ເພາະຂະໜາດສັດເອງຍັງໃຊ້ການອາໄສກຸ່ມກ້ອນເພື່ອເອົາຕົວລອດໃນການດຳລົງຊີວິດຂອງພວກມັນ.
ບາງຄົນກໍ່ບໍ່ໄດ້ອວດພໍ່ແມ່ຂອງຕົນອອກມາໂດຍກົງ, ແຕ່ມັກເຮັດຜິດທ້າທ້າຍກະຕິກາທີ່ພໍ່ແມ່ຂອງຕົນນັ້ນລະເປັນຄົນຕັ້ງໄວ້, ຄົນອື່ນກໍ່ເລີຍເດົາເອົາວ່າຄົນນັ້ນກຳລັງອວດພໍ່ແມ່ຂອງຕົນໃນທາງທີ່ບໍ່ເປັນໜ້າຊື່ນຊົມຂອງຄົນທັງຫຼາຍປານໃດ, ເພາະຄິດວ່າຄົງບໍ່ມີໃຜກ້າລົງໂທດ. ແຕ່ໃນປະຫວັດສາດຂອງເຮົາ (ຫາກຂໍ້ມູນນີ້ຖືກຕ້ອງຕາມຄວາມຈິງທຸກປະການ, ຂ້ອຍກໍຂໍຍົກມາອ້າງວ່າ) ເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ທຳມິກະລາດ ໄດ້ສັ່ງປະຫານຊີວິດລູກຊາຍຄົນດຽວຂອງຕົນເອງ ຍ້ອນກະທຳຄວາມຜິດ ສະແດງວ່າພະອົງເປັນຕົ້ນແບບຂອງການຕໍ່ຕ້ານປະກົດການອວດພໍ່ແມ່ແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງນີ້ຢ່າງເປັນຮູບປະທຳ.

ຜົວໆ

ວິທີການທີ່ຈະເຮັດຜູ້ຍິງບໍ່ຕ້ອງມານັ່ງຈົ່ມວ່າມີແຕ່ຕົນເອງເປັນຜູ້ແຕ່ງກິນໃນເຮືອນ.
ກ່ອນອື່ນຂໍສະແດງຄວາມຍິນດີກັບຄົນທີ່ມີຜົວແຕ່ງກິນເປັນ. ສ່ວນຜູ້ທີ່ຍັງອຸກໃຈນຳຜົວທີ່ໂຍນແຕ່ໜ້າທີ່ການແຕ່ງກິນໃຫ້ກໍ່ລອງເອົາວິທີການນີ້ໄປໃຊ້:
1. ເວລາຜົວແຕ່ງກິນຫ້າມຕິຫ້າມຮິ ເຖິງວ່າມັນຈະແຊບຫຼືບໍ່ແຊບໃຫ້ກຳລັງໃຈໄວ້ກ່ອນ, ເພາະພວກຜູ້ຊາຍຈະຮູ້ເສຍໜ້າ ແລະ ນ້ອຍໃຈເປັນພິເສດເວລາເມຍຕິ ໂດຍສະເພາະເລື່ອງການເຮັດອາຫານ, ບາງຄົນຕອມໃຈເຖິງຂັ້ນບໍ່ກ້າຈັບຈອງອີກເລີຍ. ຜູ້ຍິງບາງຄົນບໍ່ວ່າຜົວຈະເຮັດຫຍັງກໍ່ຈົ່ມ ແລະ ຕຳນິໄປໝົດ, ແຕ່ຍາມເຮັດດີພັດບໍ່ເຄີຍຍ້ອງ. ຜົວເລີຍປະທ້ວງດ້ວຍການບໍ່ຢາກເຮັດຫຍັງຊ່ວຍ.
2. ອອກປາກຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອໃຫ້ເປັນ, ບາງຄົນຄິດວ່າຜົວເຮົາແທ້ໆເປັນຫຍັງຕ້ອງຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອອີກ, ເປັນຜົວເມຍກັນເຮັດຫຍັງກໍ່ຕ້ອງຮູ້ຊ່ວຍກັນ? ເພາະຜູ້ຍິງຫຼາຍຄົນມັກຄິດແບບໜັງ ຫຼື ນິຍາຍ ວ່າ "ເບິ່ງຕາຕ້ອງຮູ້ໃຈ". ແຕ່ຊີວິດຈິງມັນບໍ່ເຄີຍເກີດຂຶ້ນ, ຕອນທີ່ເຂົາມາຈີບເຮົາໃໝ່ໆເປັນຫຍັງເຂົາຄືຮູ້, ແຕ່ງງານແລ້ວເປັນຫຍັງຄືຈືດຈາງ?? ທີ່ຈິງເຂົາບໍ່ຮູ້ດອກເຂົາເຈົ້າເດົາເອົາ ແລະ ເຮັດຫຼາຍວິທີ, ລອງຫຼາຍກົນລະຍຸດເຊິ່ງມັນກໍ່ຖືກຢູ່ອັນດຽວ, ແຕ່ຜູ້ຍິງຄິດວ່າຜູ້ຊາຍພະຍາຍາມເຮັດເພື່ອຕົນເອງເລີຍດີໃຈ ຄິດວ່າເຂົາເຂົ້າໃຈຕົນເອງ. ໂລກນີ້ບໍ່ມີໃຜເຂົ້າໃຈໃຜແມ່ນແຕ່ຕົວເຮົາເອງ ຖ້າເຮົາຍັງບໍ່ຊັດເຈນພໍ, ບອກເຂົາໄປເລີຍວ່າເຮົາຢາກໄດ້ຫຍັງ ບົນພື້ນຖານຂອງການໃຫ້ກຽດ ແລະ ເຄົາລົບເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ. ໃຊ້ປະໂຫຍກມ່ວນໆຫູຟັງແລ້ວບໍ່ເຈັບແກ້ວຫູ (ຜູ້ຊາຍແພ້ຄົນເວົ້າມ່ວນ) "ຂ້ອຍຄິດວ່າຂ້ອຍຕ້ອງການຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຈາກເຈົ້າ"; "ຊ່ວຍຂ້ອຍແດ່ໄດ້ບໍ່, ຂ້ອຍເຮັດບໍ່ໄຫວ"...
3. ໃຫ້ອິດສະລະພາບໃນການປະຕິບັດງານ ເມື່ອເຂົາຕົກລົງວ່າຈະແຕ່ງກິນ ຫຼື ເຮັດຫຍັງກໍ່ແລ້ວແຕ່ ປ່ອຍໃຫ້ເຂົາລົງມື ແລະ ເຮັດເອງບໍ່ຕ້ອງໄປຢືນຄຸມ ແລະ ສັ່ງການປານນາຍທະຫານສັ່ງຈັດແຖວ. ບາງຄົນມັກສັ່ງຜົວໃນທຸກສະຖານະການ, ຕັ້ງແຕ່ການຂັບລົດຂັບລາງ, ໄປຮອດກິນເຂົ້າ (ຟັງແລ້ວເຈັບຫູແທນ).
4. ຢ່າດູແລຜົວຄືລູກ ເຂົາເຈົ້າໃຫຍ່ພໍໆກັບເຮົາ, ເຮົາຈຶ່ງເອົາມາເປັນຜົວບໍ່ແມ່ນເດັກອົມມື. ປ່ອຍໃຫ້ເຂົາດູແລໂຕເອງ.
5. ອອກໄປໃຊ້ຊີວິດສ່ວນຕົວຢູ່ນອນບ້ານກັບໝູ່ຄູ່ຫຼືຄອບຄົວຂອງຄົນເອງ ໂດຍອາດຈະບໍ່ແຕ່ງອາຫານໄວ້ປ່ອຍໃຫ້ເຂົາແຕ່ງເອງແດ່ເປັນບາງຄັ້ງຄາວຕາມຄວາມເໝາະສົມ.
6. ເຊົາຈົ່ມ ວ່າມີແຕ່ຕົນເອງເປັນຄົນແຕ່ງກິນ, ແຕ່ໃຫ້ລົງມືປະຕິບັດປ່ຽນແປງພຶດຕິກຳຈະເຫັນຜົນດີກວ່າ.

ຜູ້ຍັງໂສດ: ຫາຜົວແຕ່ງກິນເປັນ (ແຊບບໍ່ແຊບຄ່ອຍວ່າກັນ), ດູແລຕົນເອງເປັນ 😘

ຄວາມສຳພັນສູງຕ່ຳ

ຈາກທີ່ອ່ານປຶ້ມຈິດຕະວິທະຍາການລ້ຽງລູກມາຫຼາຍຫົວ ແລະ ຟັງນັກຈິດຕະວິທະຍາບັນຍາມາຫຼາຍຄົນ. ເຂົາເຈົ້າມັກຈະໃຊ້ປະໂຫຍກໜຶ່ງຮ່ວມກັນສະເໝີຄື: "ບໍ່ມີລູກທີ່ຊົ່ວ ມີແຕ່ພໍ່ແມ່ທີ່ບໍ່ດີພໍ ແລະ ລ້ຽງລູກບໍ່ເປັນ" ເຊິ່ງຟັງແລ້ວມັນຈະເກີດຄວາມຂັດແຍ່ງພາຍໃນໃຈກັບສິ່ງທີ່ເຮົາເຄີຍຮັບຮູ້ມາແຕ່ກ່ອນຈາກສິ່ງທີ່ຜູ້ໃຫຍ່ໄທບ້ານ, ຄູບາອາຈານສັ່ງສອນມາ.

ໃນເວລາທີ່ເຮົາເຫັນຂ່າວການປ່ອຍປະລະເລີຍພໍ່ແມ່ໃຫ້ຕົກທຸກໄດ້ຍາກຍາມແກ່ເຖົ້າ ໂດຍບໍ່ຮູ້ວ່າລູກຂອງພວກເຂົາເຫຼົ່ານັ້ນມີຊາຕາຊີວິດດີຮ້າຍແນວໃດ, ພວກ "ລູກກະຕັນຍູ" ທັງຫຼາຍຈະອອກມາວິຈານ, ດ່າວ່າຄົນບາບກຳ, ຫາກິນບໍ່ຂຶ້ນບໍ່ເກີນ, ຕາຍໄປຂໍໃຫ້ຕົກນາລົກໝົກໄໝ້, ບໍ່ໄດ້ຜຸດໄດ້ເກີດ... ສາລະພັດ.
ຢາກຂໍກ່າວເຖິງສັງຄົມຈີນເທົ່າທີ່ຂ້ອຍໄປສຳພັດມາໃນບາງດ້ານ. ໃນເດືອນກັນຍາ ປີ 1980 ລັດຖະບານຈີນພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງພັກຄອມມູນິດຈີນໄດ້ປະກາດນະໂຍບາຍວ່າດ້ວຍການຄວບຄຸມບັນຫາການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງປະຊາກອນວ່າ ຄູ່ສາມີ-ພັນຍາສາມາດມີລູກພຽງຄົນດຽວເທົ່ານັ້ນ（http://www.chinafpa.org.cn). ສັງຄົມຈີນເດີນໜ້າເຂົ້າສູ່ປະເທດອຸດສາຫະກຳ ແລະ ເປີດປະເທດໃຫ້ນັກລົງທຶນຕ່າງຊາດເຂົ້າມາລົງທຶນ ນັບຕັ້ງແຕ່ປະທານເຕີ້ງສ່ຽວຜິງ ໄດ້ປະກາດນະໂຍບາຍ “ແມວຂາວ-ແມວດຳ” ໃນທົດສະວັດທີ 60 ແລະ ເດີນໜ້າເຂົ້າສູ່ອົງການການຄ້າໂລກໃນວັນທີ 11 ເດືອນທັນວາ ປີ 2001 ປະເທດຈີນກໍ່ໄດ້ກາຍເປັນມັງກອນທີ່ຊູພະລັງອຳນາດໃນເວທີໂລກ. ການພັດທະນາເສດຖະກິດເປັນໄປຢ່າງວ່ອງໄວ ກາຍເປັນຖານການຜະລິດ ແລະ ສົ່ງອອກຂອງໂລກ, ມີຕະຫຼາດສີມືແຮງງານລາຄາຖືກ ໂດຍສະເພາະສົ່ງອອກໄປອາເມລິກາ (https://www.matichonweekly.com/column/article_102019). ຄັ້ງໜຶ່ງຂ້ອຍເຄີຍໄປຮ່ວມສຳມະນາວິຊາການຫົວຂໍ້ກ່ຽວກັບການກ່າວເຖິງບັນຫາສັງຄົມແຮງງານໃນຈີນ. ຜູ້ບັນຍາຍໄດ້ນຳສະເໜີສັບທີ່ຂ້ອຍບໍ່ເຄີຍຮຽນມາກ່ອນຄືຄຳວ່າ “农民工”ໝາຍເຖິງຊາວນາທີ່ຕ້ອງເຂົ້າມາຮັບຈ້າງໃນເມືອງໃນລະດູສິ້ນສຸດການຜະລິດຂອງພວກເຂົາ. ຊີວິດທີ່ເປັນຊາວນາ ແລະ ກຳມະກອນຮັບຈ້າງຂອງພວກເຂົາ ທີ່ໄດ້ຮັບຄ່າແຮງງານລາຄາຖືກ, ລະດັບການສຶກສາຕ່ຳ, ຄຸນະພາບຊີວິດການເປັນຢູ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການເອົາໃຈໃສ່ເທົ່າທີ່ຄວນ... ເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາກາຍເປັນແຮງງານທີ່ຍາກຈະຫຼຸດອອກຈາກກົນໄກຂອງລະບົບດັ່ງກ່າວ ແລະ ຍັງເປັນວົງຈອນໃຫ້ແກ່ລູກຫຼານຂອງພວກເຂົາອີກຕໍ່ໄປ. ຜູ້ເປັນພໍ່ແມ່ສ່ວນໃຫຍ່ຕ້ອງພັດພາກຈາກລູກໄປເຮັດວຽກໃນເຂດອຸດສາຫະກຳ, ເມື່ອລູກໃຫຍ່ຂຶ້ນກໍ່ອອກໄປເຮັດວຽກ, ໃນຊົນນະບົດປະຊາກອນສ່ວນໃຫຍ່ຈະແມ່ນຜູ້ເຖົ້າກັບເດັກນ້ອຍ. ບໍ່ສະເພາະແຕ່ກຸ່ມຄົນທີ່ເປັນຜູ້ຮັບຈ້າງແຮງງານເທົ່ານັ້ນ, ຂ້ອຍຖາມໝູ່ບາງຄົນເຖິງຊີວິດຄອບຄົວ. ພວກເຂົາບອກວ່າດົນໆຈຶ່ງໄດ້ເຫັນໜ້າພໍ່ເທື່ອໜຶ່ງ ເພາະພໍ່ອອກຈາກບ້ານໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງເມືອງ, ຢູ່ແຕ່ກັບແມ່ເປັນຫຼັກ. ໃນເວລາຂຶ້ນລົດເມຂ້ອຍມັກຈະເບິ່ງໂຄສະນາທີ່ຕ່າງໆຢູ່ເທິງໜ້າຈໍໃນລົດ, ໂຄສະນາອັນດັບໜຶ່ງແມ່ນການຂາຍອະສັງຫາລິມາຊັບ ແລະ ສິນຄ້າ, ຮອງລົງມາແມ່ນຄວາມກະຕັນຍູຕໍ່ພໍ່ແມ່ ໂດຍສະເພາະຍາມບຸນປີໃໝ່ໃນປະເພນີຈີນ ໂຄສະນາສົ່ງເສີມການກັບຖິ່ນຖານບ້ານເກີດຂຶ້ນມາຖີ່ເປັນອັນດັບໜຶ່ງໃນລົດທຸກຄັນທຸກສາຍ. ຂ້ອຍເລີຍຄິດວ່າການກັບຖິ່ນຖານບ້ານເກີດຂອງຄົນຈີນມັນຫຼຸດໜ້ອຍຖອຍລົງຈົນລັດຖະບານຕ້ອງໄດ້ລົງທຶນລົງແຮງຢ່າງໜັກເພື່ອຂົນຂວາຍບໍ່? ຄວາມກະຕັນຍູມັນເຫືອດຫາຍໄປຈາກຈິດສຳນຶກຂອງລູກຫຼານໄປຈົນເປັນຄວາມຫາຍາກໄດ້ແນວໃດ?

ຫຼັງຈາກນັ້ນບໍ່ດົນຂ້ອຍໄດ້ເບິ່ງລາຍການກ່ຽວກັບຈິດຕະວິທະຍາໃນການລ້ຽງລູກ (ບໍ່ຈື່ຊື່ລາຍການ) ຜ່ານຊ່ອງ youku ຂອງຈີນ. ພິທີກອນສຳພາດໂຄງສ້າງທາງສັງຄົມຂອງຈີນວ່າເປັນຫຍັງ ການສຳນຶກບຸນຄຸນຕໍ່ພໍ່ແມ່ຈຶ່ງໜ້ອຍລົງ, ຄົນໜຸ່ມສາວອອກໄປໃຊ້ຊີວິດ ແລະ ລືມດູແລພໍ່ແມ່ ຈົນຕ້ອງມີການສ້າງກະແສການຮັກພໍ່ແມ່, ສຳນຶກບຸນຄຸນຂຶ້ນເພື່ອໃຫ້ຄົນເຫຼົ່ານັ້ນກັບໄປດູແລພໍ່ແມ່ໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ. ຜູ້ຊ່ຽວຊານຕອບວ່າລະບົບໂຄງສ້າງທາງສັງຄົມຂອງຈີນມີຄວາມຊັບຊ້ອນຫຼາຍ, ໃນເວລາທີ່ເກີດລູກອອກມາແລ້ວຜູ້ເປັນພໍ່ແມ່ ມັກເອົາລູກໃຫ້ພໍ່ຕູ້-ແມ່ຕູ້, ປູ່-ຍ່າເປັນຄົນລ້ຽງແອນ້ອຍ, ສ່ວນຕົນເອງກໍ່ອອກໄປຫາເງິນເພື່ອມາຈຸນເຈືອຄອບຄົວ. ທຳມະຊາດຂອງມະນຸດ ແລະ ສັດ ເມື່ອໃກ້ຊິດກັບໃຜກໍ່ຈະຮັກຄົນໆນັ້ນ. ເດັກຈະຮັກພໍ່ຕູ້ແມ່ຕູ້ ຫຼື ປູ່ຍ່າຂອງຕົນຫຼາຍກວ່າພໍ່ແມ່ຜູ້ທີ່ໃຫ້ກຳເນີດ. ມີເດັກນ້ອຍຄົນໜຶ່ງພໍ່ແມ່ແຍກທາງກັນ. ແມ່ຕິດການພະນັນ, ຫຼິ້ນໄພ້ ບໍ່ເຄີຍເບິ່ງແຍງລູກເລີຍ, ອອກໄປຫຼິ້ນໄພ້ທຸກມື້. ກັບມາບ້ານມີແຕ່ຮ້າຍດີວ່າຕີ. ເດັກນ້ອຍຢູ່ກັບແມ່ຕູ້ ແລະ ສະໜິດສະໜົມກັບຄົນຂ້າງບ້ານທີ່ຄອຍຊ່ວຍເຫຼືອດູແລນາງມາແຕ່ເຍົາໄວ. ເມື່ອຮອດອາຍຸ 8 ປີ ແມ່ຂອງນາງເສຍຊີວິດລົງ. ນາງບໍ່ໄດ້ຮ້ອງໄຫ້ເສຍໃຈເລີຍແມ່ນແຕ່ນ້ອຍ. ຜົນເນື່ອງມາຈາກແມ່ທີ່ຢູ່ໃນໃຈຂອງນາງຄືແມ່ຕູ້ ແລະ ຄົນຂ້າງບ້ານນັ້ນເອງ. ຄຳກ່າວນີ້ສະແດງວ່າຖ້າເຮົາຢາກໃຫ້ໃຜຮັກເຮົາຕ້ອງລົງແຮງລ້ຽງດ້ວຍຕົວເຮົາເອງທັງແຮງການ, ແຮງໃຈບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍທີ່ມັນຈະຊຶມຊັບເຂົ້າໄປຝັງເລິກໃນຈິດໃຕ້ສຳນຶກຂອງມະນຸດຄົນໜຶ່ງໄດ້.

ຫຼາຍຄົນມັກຖາມຂ້ອຍວ່າເປັນຫຍັງຄືບໍ່ເອົາລູກຈັກເທື່ອ, ແຕ່ງງານມາກໍ່ດົນແລ້ວ. ຫຼາຍຄັ້ງທີ່ຂ້ອຍບໍ່ສາມາດຫາຄຳຕອບດີໆທີ່ຖືກໃຈພວກເຂົາໄດ້ ແລະ ເຫດຜົນຂອງຂ້ອຍບໍ່ວ່າມັນຈະແມ່ນຫຍັງກໍ່ແລ້ວແຕ່ນອກຈາກການຢາກໄດ້ລູກມາສືບທອດຕະກຸນ. ບາງຄັ້ງຂ້ອຍຈະຕອບວ່າ “ຊ່ວຍຫຼຸດປະຊາກອນໂລກ”, “ຢ້ານລ້ຽງລູກໄດ້ບໍ່ດີພໍ” ແລະ “ຈະບໍ່ເອົາລູກ, ຫາເງິນໃຫ້ໄດ້ຫຼາຍໆ, ເຖົ້າມາກໍ່ຈະຍ້າຍໄປຢູ່ສູນຜູ້ເຖົ້າ ແລະ ຕາຍໄປ, ກໍ່ຖືເປັນອັນຈົບ.” (ຂ້ອຍອາດຈະປ່ຽນຄວາມຄິດໃນອະນາຄົດ) ພວກເຂົາຈະເຮັດໜ້າບໍ່ພໍໃຈກັບຄຳຕອບຢ່າງແຮງ ແລະ ບອກວ່າ “ມັນຈະໄປສູ້ລູກຫຼານຕົນເອງດູແລໄດ້ແນວໃດ?” ຂ້ອຍຕອບວ່າ: “ບໍ່ຮູ້ເດ, ຍັງບໍ່ເຄີຍມີລູກ ແລະ ຍັງບໍ່ເຄີຍເຖົ້າ, ເລີຍບໍ່ຮູ້ວ່າໃຜຈະດູແລໄດ້ດີກວ່າກັນ, ບໍ່ທັນໄດ້ລອງ”. ແລ້ວມີຫຍັງທີ່ເປັນຫຼັກປະກັນວ່າມີແຕ່ລູກຫຼານຂອງຕົນເອງເທົ່ານັ້ນທີ່ຈະດູແລດີ. ບໍ່ສາມາດປະຕິເສດວ່າເລືອດມັນຂຸ້ນກວ່ານ້ຳ, ເພາະຄວາມໜາແໜ້ນມັນຕ່າງກັນ. ລູກຫຼານເຮົາກໍ່ຕ້ອງດູແລເຮົາເປັນແບບພື້ນຖານຄວາມຄິດໃນການຕອບບຸນແທນຄຸນຜູ້ບຸບພະກາລີຢູ່ແລ້ວ. ແຕ່ອີກດ້ານໜຶ່ງພວກທີ່ພໍ່ແມ່ທັງຫຼາຍຈົ່ມວ່າລູກຊົ່ວ-ລູກເວນ ເຫຼົ່ານັ້ນເດ, ພວກທີ່ອອກຂ່າວວ່າຂ້າພໍ່ຕີແມ່ນັ້ນເດ, ເຮົາຍັງເຊື່ອໝັ້ນເຕັມໃຈວ່າສາຍເລືອດມັນດີກວ່າຄົນອື່ນໄດ້ແນວໃດ? ໃນຂະນະທີ່ຖົກຖຽງກັນເລື່ອງສູນຜູ້ເຖົ້າ ແລະ ລູກຫຼານ, ຂ້ອຍຄິດເຫັນແມ່ເຖົ້າຄົນໜຶ່ງທີ່ເປັນພີ່ນ້ອງຫ່າງໆ, ຄັ້ງໜຶ່ງຂ້ອຍເຄີຍໄປແວ່ຢາມຖາມຂ່າວເພິ່ນ. ເພິ່ນເຖົ້າຫຼາຍແລ້ວອາດຈະແມ່ນເກົ້າສິບປາຍປີແລ້ວລະ, ເຖິງຮ່າງກາຍຈະຈ່ອຍຜອມແຕ່ກໍ່ຍັງຍ່າງໄປມາໄດ້ ຕອນເປັນສາວຄົງຈະຫຸ່ນດີສົມຄວນ. ຫູຕາຟາງແດ່, ເວລາເວົ້າຕ້ອງເວົ້າດັງໆເພິ່ນຈຶ່ງໄດ້ຍິນ. ຂ້ອຍຖາມເພິ່ນວ່າຄືຢູ່ຜູ້ດຽວ, ເພິ່ນວ່າລູກຫຼານອອກໄປວຽກ, ເຫຼນກໍ່ໄປໂຮງຮຽນໝົດເຫຼືອແຕ່ເພິ່ນເຝົ້າເຮືອນຢູ່ຜູ້ດຽວ. ຂ້ອຍມິດໄປ, ພາຍໃນເຮືອນມີແຕ່ຄວາມງຽບ, ແມ່ເຖົ້ານັ່ງຢູ່ປາກປະຕູງຽບໆ ປິ່ນໜ້າອອກໄປທາງທົ່ງນາ, ສາຍຕາເລື່ອນລອຍໄປ. ທຸກມື້ເພິ່ນຄົງເຝົ້າເຮືອນຢູ່ຜູ້ດຽວຢ່າງງຽບໆແບບນີ້ຈົນລຶ້ງເຄີຍແລ້ວ. ເວລາຜ່ານໄປຈົນຮອດທ່ຽງ ຫຼານ ແລະ ເຫຼນຂອງເພິ່ນກັບມາກິນເຂົ້າສວາຍ, ພວກເຂົ້າວຸ້ນໆນຳຫາພາເຂົ້າ, ບອກລູກກິນເຂົ້າ, ຢ່າງຟ້າວຟັ່ງແລ້ວກໍ່ພາກັນອອກໄປອີກ. ຂ້ອຍຄິດຢູ່ຜູ້ດຽວວ່າ: ນີ້ຫວາຄືຊີວິດບັ້ນປາຍທີ່ອາໄສຢູ່ກັບລູກຫຼານທີ່ກະຕັນຍູ, ລ້ຽງດູພໍ່ແມ່, ປູ່ຍ່າຕາຍາຍຍາມເຖົ້າແກ່? ເປັນຫຍັງມັນຊ່າງໂດດດ່ຽວປ່ຽວພອຍ ແຕ່ລະວັນຜ່ານໄປດ້ວຍການເຮັດໜ້າທີ່ເຝົ້າເຮືອນ ເຊິ່ງມັນກໍ່ບໍ່ແມ່ນຄວາມຜິດຂອງພວກເຂົາ ເພາະພວກເຂົາກໍ່ມີໜ້າທີ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບຜິດຊອບຢ່າງໜັກໜ່ວງພໍສົມຄວນ. ແຕ່ທີ່ຢາກຮູ້ຄືພວກເຂົາຮູ້ສຶກອົບອຸ່ນປອດໄພແທ້ຫວາທີ່ໃຫ້ຜູ້ເຖົ້າເຝົ້າເຮືອນ? ຖ້າໂຈນມາແທ້ໆແມ່ເຖົ້າລາວຈະເຮັດຫຍັງໄດ້, ຂະໜາດຈະແລ່ນໜີເອົາຊີວິດລອດຍັງຍາກແລ້ວ, ໂທລະສັບກໍ່ໂທບໍ່ເປັນແລ້ວຈະເຮັດແນວໃດເພື່ອປົກປ້ອງຊັບສິນທີ່ພວກເຂົາຝາກຝັງໃຫ້ເຝົ້າ. ຕອນຍັງຮຽນຢູ່ມັດທະຍົມຂ້ອຍເຄີຍໄດ້ຍິນວ່າໂຈນເຂົ້າໄປທຳຮ້າຍຜູ້ເຖົ້າໃນເຮືອນ, ຖອດເອົາຄຳທີ່ໃສ່ໄປ, ໂຈນຜູ້ນັ້ນເປັນຜູ້ຍິງ, ອາດຈະແມ່ນແຮງບໍ່ຫຼາຍປານໃດຈຶ່ງຕ້ອງໃຊ້ເວລາຕີຜູ້ເຖົ້າເຄາະຮ້າຍຫຼາຍຕັ້ງຫຼາຍເທື່ອກວ່າຈະໄດ້ຄຳໄປ, ແຕ່ກໍ່ຖືກຈັບໄດ້ໃນເວລາຕໍ່ມາ. ຄິດພາບຖ້າແມ່ນໂຈນຜູ້ຊາຍອາດຕີໃຫ້ສະຫຼົບ ຫຼື ເຖິງກັບຊີວິດໃນກຳປັ້ນດຽວເລີຍ. ທີ່ເລົ່າມານັ້ນຄຳຖາມກໍ່ຄືວ່າ: ພວກເຂົາຍັງຄິດວ່າຊີວິດແບບນັ້ນຄືຄວາມສຸກທີ່ສຸດທີ່ພວກເຂົາໂຫຍຫາໃນການຢູ່ກັບລູກຫຼານແລ້ວຫວາ? ຖ້າໄປຢູ່ສູນຜູ້ເຖົ້າເຮົາອາດມີຄົນໄວດຽວກັບເວົ້າລົມນຳ, ໄດ້ເຮັດກິດຈະກຳຕ່າງໆ ມັນບໍ່ດີກວ່າຫວາ?

ຈາກປະສົບການໃນຊີວິດທີ່ຜ່ານມາ ສັງຄົມບ້ານເຮົາໂດຍສະເພາະຄົນທີ່ນັບຖືສາສະໜາພຸດ ສັ່ງສອນກັນເຮັດແຕ່ຄວາມດີ, ລະເວັ້ນຄວາມຊົ່ວ, ທຳບຸນໃຫ້ທານ ແລະ ທີ່ສຳຄັນຄືການຕອບແທນບຸບພະກາລີ ຄືພໍ່ແມ່ຂອງຕົນຈຶ່ງຈະຖືວ່າເປັນຄົນກະຕັນຍູຮູ້ຄຸນ, ເປັນທີ່ຍອມຮັບຂອງຄົນໃນສັງຄົມ. ສິ່ງທີ່ໜ້າແປກຄືຄົນທີ່ສັ່ງສອນໃຫ້ຮູ້ຄຸນພໍ່ແມ່ ຄືພຣະທີ່ຢູ່ວັດ, ເປັນຜູ້ທີ່ໃກ້ຊິດກັບພໍ່ແມ່ໜ້ອຍກວ່າເຮົາອີກ. ບໍ່ໄດ້ຢູ່ດູແລພໍ່ແມ່ແຕ່ໄປຈຳສິນພາວະນາຢູ່ວັດແທນ. ບາງຄົນອາດບອກວ່າການຕອບແທນພໍ່ແມ່ອາດຈະບໍ່ແມ່ນດູແລແຕ່ທາງຮ່າງກາຍເທົ່ານັ້ນ. ຕອບແທນພໍ່ແມ່ດ້ວຍການເປັນຄົນດີກໍ່ຖືວ່າບໍ່ເຮັດໃຫ້ເພິ່ນເປັນທຸກແລ້ວ.
ຖ້າເຮົາມານັ່ງຖາມກັນຢ່າງຈິງໆຈັງໆວ່າ: ລູກທີ່ດີແມ່ນລູກແບບໃດ? ຫຼາຍຄົນຄົງຈະໃຫ້ຄຳຕອບວ່າ: ເປັນລູກທີ່ຟັງຄວາມພໍ່ແມ່, ເປັນຄົນດີ, ບໍ່ເຮັດໃຫ້ພໍ່ແມ່ເປັນທຸກ, ຕອບແທນບຸນຄຸນຍາມເພິ່ນເຖົ້າແກ່... ແລ້ວຖ້າພໍ່ແມ່ສອນຜິດພາດເດ? ພໍ່ແມ່ເປັນໂຈນແລ້ວລູກກາຍເປັນຕຳຫຼວດ ນີ້ເຮົາຈະເອີ້ນວ່າລູກແນວໃດ? ລູກຢາກແຕ່ງງານກັບຄົນທີ່ພໍ່ແມ່ບໍ່ຢາກໃຫ້ແຕ່ງ, ລູກຢາກເປັນນັກຮ້ອງແຕ່ພໍ່ແມ່ຢາກໃຫ້ເປັນໝໍ, ລູກເສັງໄດ້ໄປຮຽນຕ່າງປະເທດແຕ່ພໍ່ແມ່ກີດກັນບໍ່ໃຫ້ໄປ, ພໍ່ແມ່ບັງຄັບໃຫ້ແຕ່ງງານແຕ່ລູກບໍ່ຢາກແຕ່ງ... ແບບນີ້ເຮົາຈະເອີ້ນວ່າພວກລູກອັກກະຕັນຍູ, ບໍ່ຟັງຄວາມພໍ່ແມ່ໄດ້ບໍ່? ນອກຈາກນັ້ນຍັງມີພວກຄົນດັງລະດັບທີ່ໂລກຕ້ອງຈື່ຈຳ, ພວກເຂົາເຫຼົ່ານັ້ນເຮັດສິ່ງທີ່ຂັດແຍ່ງກັບຜົນປະໂຫຍດຂອງວົງຕະກູນ, ຂັດກັບຄວາມຄາດຫວັງຂອງພໍ່ແມ່ແຕ່ທຸກຄົນຊົມເຊີຍຍົກຍ້ອງວ່າເກັ່ງກ້າສາມາດ, ແຕ່ກໍ່ບໍ່ໄດ້ມີໃຜອອກມາປະຈານວ່າເປັນລູກຊົ່ວຢ່າງເປັນກິດຈະລັກສະນະແຕ່ຢ່າງໃດ ເຊັ່ນ: Friedrich Engels ຈາກລູກນາຍທຶນຫັນໄປສະໜັບສະໜູນ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວຢ່າງຂະຫຍັນຂັນແຂງເພື່ອລັດທິຄອມມູນິດ ເພື່ອຕໍ່ຕ້ານທຶນນິຍົມ; ພຣະສຳມາສຳພຸດທະເຈົ້າລັກອອກບວດເພາະບໍ່ຟັງຄວາມພໍ່ຜູ້ເປັນກະສັດຜູ້ລ້ຽງລູກ ໃຫ້ມີແຕ່ຄວາມສຸກທຸກຢ່າງ; Charles Robert Darwin ນັກວິທະຍາສາດທຳມະຊາດ ຜູ້ສະເໜີທິດສະດີມະນຸດວິວັດທະນາການມາຈາກວານອນ ເຊິ່ງຂັດກັບຄວາມເຊື່ອທາງສາສະໜາທີ່ພໍ່ແມ່ຂອງລາວນັບຖືກຢ່າງເຄັ່ງຄັດ; Emperor Hirohito ຜູ້ປະກາດມອບປະຊາທິປະໄຕໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນຍີ່ປຸ່ນ, ຫຼຸດຖານະ ແລະ ຄວາມເປັນເທບພະເຈົ້າຂອງກະສັດ ນຳພາລາຊະວົງຢູ່ພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນ...

ມີພໍ່ແມ່ບາງປະເພດທີ່ໃຊ້ຮ່າງກາຍຂອງລູກເປັນເຄື່ີອງມືໃນການກອບໂກຍຜົນປະໂຫຍດ ຈົນເຮັດໃຫ້ລູກເກີດຄວາມເຈັບປວດທໍລະມານທາງກາຍ ແລະ ຈິດໃຈ ເຊັ່ນ: ເລື່ອງຂອງ Gypsy Rose Blancharde ລູກສາວຂອງ Clauddine Blanchard, ຖືກແມ່ສັ່ງໃຫ້ເຈັບປ່ວຍເປັນລູຄີເມຍ, ກ້າມຊີ້ນອ່ອນແຮງ, ມັກຢຸດຫາຍໃຈໃນເວລານອນຫຼັບ, ມີບັນຫາໃນການແນມເຫັນ, ການໄດ້ຍິນບົກພ່ອງ, ຜົມຫຼົ່ນ, ແຂ້ວຫຼົ່ນ, ຕ້ອງນັ່ງລົດຍູ້ ແລະ ຕ້ອງເອົາອົກຊີເຈນຕິດຕົວຕະຫຼອດ... ສາລະພັດອາການທີ່ແມ່ຂອງນາງສ້າງຂຶ້ນມາເພື່ອຫຼອກລວງເພື່ອນບ້ານ, ສື່ມວນຊົນ ແລະ ທຸກຄົນທີ່ຮູ້ຈັກເພື່ອໃຫ້ໄດ້ເງິນ ແລະ ການຊ່ວຍເຫຼືອລ້າຈາກອົງກອນການກຸສົນ ແລະ fan club. ຈົນໃນທີ່ສຸດ Gypsy Rose Blancharde ມີແຟນທີ່ລັກລອບຕິດຕໍ່ກັນ online ຈົນວາງແຜນຮ່ວມກັນຂ້າແມ່ຕົນເອງ. ວັນທີ 15 ມິຖຸນາ 2015 ນາງ ແລະ ແຟນໜຸ່ມຖືກຈັບ. ໃນຕອນນັ້ນນາງມີອາຍຸ 24 ປີ. ປົກກະຕິເມື່ອຄົນຕິດຄຸກນ້ຳໜັກຈະຫຼຸດລົງ, ສ່ວນ Gypsy Rose Blancharde ມີນ້ຳໜັກເພີ່ມຂຶ້ນ 6 kg, ສຸຂະພາບດີຂຶ້ນ, ຜິວພັນສົດໃສຂຶ້ນ ແລະ ຮູ້ສຶກມີອິດສະລະພາບຫຼາຍກວ່າຕອນທີ່ຢູ່ກັບແມ່ມາຕະຫຼອດຊີວິດ. ນາງຕ້ອງຈຳຄຸກຢ່າງໜ້ອຍ 10 ປີ. ສ່ວນອີກເລືີ່ອງໜຶ່ງແມ່ນເລື່ອງຂອງ Jennifer Pan ລູກສາວເຊື້ອສາຍຫວຽດນາມທີ່ອົບພະຍົບໄປຢູ່ແຄນນາດາ. ພໍ່ແມ່ຂອງນາງເປັນຄົນເຂັ້ມງວດ ແລະ ຄາດຫວັງສູງ, ພວກເຂົາວາງແຜນການຮຽນ ແລະ ຝຶກຊ້ອມໃຫ້ລູກຢ່າງລະອຽດລະອໍ ໂດຍຄາດຫວັງວ່າເມື່ອລູກໃຫຍ່ມາຈະໄດ້ຈົບການສຶກສາຈາກມະຫາວິທະຍາໄລດັງ, ມີວຽກດີໆເຮັດ, ເຊີດໜ້າຊູຕາພວກເຂົາໃຫ້ສູງຂຶ້ນໃນສັງຄົມ. ຕອນຮຽນປະຖົມ ແລະ ມັດທະຍົມຕົ້ນນາງຕັ້ງໃຈຮຽນ ແລະ ຮຽນໄດ້ດີມາຕະຫຼອດ ຈົນຮອດລະດັບມັດທະຍົມປາຍຄະແນນຂອງນາງຕົກຈາກ A ໄປເປັນ B ຫຼາຍວິຊາ ຈົນເຮັດໃຫ້ນາງຕ້ອງເລີ່ມເຮັດຄະແນນປອມໄປຕົວະພໍ່ແມ່. ນາງຕົວະໄປເລື້ອຍວ່າໄດ້ເຂົ້າມະຫາວິທະຍາໄລ ແຕ່ທີ່ຈິງແມ່ນຮຽນບໍ່ຈົບມັດທະຍົມ. ຕົວະວ່າພໍ່ແມ່ບໍ່ສາມາດໄປງານຮັບໃບປະກາດໄດ້, ຕົວະວ່າໄດ້ເຂົ້າເຮັດວຽກໃນຫ້ອງທົດລອງ. ຈົນພໍ່ແມ່ຮູ້ສຶກສົງໄສ ແລະ ຈັບໄດ້ໃນທີ່ສຸດ. ເມື່ອຄວາມຈິງຖືກເປີດເຜີຍພໍ່ແມ່ຍິ່ງລົງໂທດໜັກກວ່າເກົ່າ, ກັກບໍລິເວນ, ຫ້າມໃຊ້ຄອມພິວເຕີ, ໂທລະສັບ ເປັນເວລາສອງອາທິດ, ຫ້າມຕິດຕໍ່ກັບແຟນທີ່ລັກຄົບກັນ. ພໍ່ແມ່ສັ່ງໃຫ້ລູກສາວກັບໄປຮຽນມັດທະຍົມໃຫ້ຈົບ. ແຕ່ເລື່ອງຍັງບໍ່ຈົບເທົ່ານັ້ນ, ດ້ວຍຄວາມຄຽດແຄ້ນໃຫ້ພໍ່ແມ່ ນາງຈຶ່ງວາງແຜນຈ້າງວານຂ້າພໍ່ແມ່ຂອງຕົນ. ຈົນແມ່ຕ້ອງຕາຍ, ພໍ່ໄດ້ຮັບບາດເຈັບສາຫັດ ແລະ ພິການ. ນາງຖືກຕັດສິນຈຳຄຸກຕະຫຼອດຊີວິດ ແລະ ຫ້າມອຸທອນໃນຕະຫຼອດໄລຍະ 25 ປີ.

ທັງສອງເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນເປັນພຽງກໍລະນີຕົວຢ່າງຂອງຜູ້ທີ່ເອີ້ນໄດ້ວ່າ ລູກຈອມໂຫດທີ່ຂ້າໄດ້ກະທັ່ງພໍ່ແມ່ຂອງຕົນເອງ. ທ້າຍທີ່ສຸດພວກເຂົາກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບໂທດຕາມກົດໝາຍ. ຖ້າຖາມວ່າເປັນຫຍັງລູກພວກນີ້ຄືອັກກະຕັນຍູ ແລະ ໂຫດຮ້າຍໄດ້ປານນີ້. ຄິດວ່າຫຼາຍໆຄົນຄົງຈະມີຄຳຕອບຢູ່ໃນໃຈຂອງຕົນເອງແລ້ວ.
ໃນສະໄໝກ່ອນທີ່ສັງຄົມຍັງດຳເນີນໄປດ້ວຍພື້ນຖານຂອງການກະເສດ ຄອບຄົວປົກຄອງກັນແບບລຳດັບຊັ້ນ, ຜູ້ປົກຄອງ ແລະ ຜູ້ຖືກປົກຄອງ. ພໍ່ແມ່ຄືຜູ້ມີອຳນາດເບັດເສັດເດັດຂາດ, ທັງເປັນຜູ້ຄຸມບັງຫຽນຊາຕາຊີວິດຂອງລູກ. ຕັ້ງແຕ່ມື້ເກີດ, ເຕີບໃຫຍ່, ແຕ່ງງານ ແລະ ກາຍເປັນຜູ້ປົກຄອງສືບທອດພາລະກິດຂອງຄອບຄົວໄປ. ປັດຈຸບັນ ເປັນຫຍັງພໍ່ແມ່ຕ້ອງໄປເຂົ້າໃຈຄົນເປັນລູກໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ? ເປັນຫຍັງເຮົາຕ້ອງປ່ຽນແປງການປົກຄອງໃນເຮືອນ? ເປັນຫຍັງຈຶ່ງມີຄວາມຈຳເປັນໃນການສຶກສາຈິດຕະວິທະຍາໃນການລ້ຽງລູກ? ຂ້ອຍຕັ້ງສົມມຸດຖານວ່າໜຶ່ງໃນຄຳຕອບຫຼາຍໆຄຳຕອບຄົງຈະແມ່ນ ພໍ່ແມ່ໃນແຕ່ລະລຸ້ນຄົງມອງເຫັນສະຖານະຂອງຄົນເປັນລູກແຕກຕ່າງກັນອອກໄປບໍ່ຫຼາຍກໍ່ໜ້ອຍ.

ຄົນເປັນພໍ່ເປັນແມ່ຍ່ອມຄາດຫວັງສິ່ງທີ່ດີທີ່ສຸດເພື່ອລູກຂອງຕົນຖ້າເປັນໄປໄດ້, ແຕ່ບາງຄົນລືມໄປວ່າ ສິ່ງທີ່ມັນຫຼາຍເກີນໄປຍ່ອມມີຜົນຂ້າງຄຽງຕາມມາ. ການລ້ຽງລູກກໍ່ຄືກັນ ມັນຕ້ອງຈັດສັນຢ່າງເໝາະສົມບໍ່ໜ້ອຍເກີນໄປ ແລະ ບໍ່ຫຼາຍຈົນເກີນໄປ. ຖ້າຄວາມສຳພັນເປັນໄປໃນທາງທີ່ດີ ເຖິງວ່າເຮົາຈະບໍ່ຮຽກຮ້ອງ ຄົນທີ່ຮັກເຮົາ ແລະ ເຮົາຮັກກໍ່ຍ່ອມຢາກມອບໃຫ້ກັນຢ່າງພໍດີໆ ສະເໝີ.
ແລ້ວຄົນຫຼັງ 80 ເດຢາກເປັນພໍ່ແມ່ແບບໃດ?
https://www.youtube.com/watch?v=IhSc4E9P5rQ
https://www.youtube.com/watch?v=OYgfO6dknv8
https://www.youtube.com/watch?v=hpc82otz5vA
https://www.youtube.com/watch?v=2fx29jXwkRE

ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຄົນທີ່ຖືກກີດກັນ.

ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຄົນທີ່ຖືກກີດກັນ.

ທີ່ສະໜາມບິນກ່ອນຂຶ້ນຍົນໄປສິງກະໂປ, ຂ້ອຍຍື່ນປຶ້ມຜ່ານແດນ ແລະ ລາຍລະອຽດການຈອງປີ້ຍົນໃຫ້ພະນັກງານຮັບຕ້ອນ, ໃນຂັ້ນຕອນ check in.
ພະນັກງານສົ່ງໂທລະສັບກັບຄືນມາເຮັດໜ້າເຄັ່ງຂຶມ ແລະ ບອກວ່າ: "ເຮົາບໍ່ສາມາດໃຫ້ທ່ານຂຶ້ນຍົນໄດ້, ເນື່ອງຈາກປີ້ຍົນມີແຕ່ປີ້ເຂົ້າ, ຍັງບໍ່ມີປີ້ອອກຈາກສິງກະໂປ." ຂ້ອຍຮູ້ສຶກຫູຮ້ອນເພາະຄວາມຮູ້ສຶກ "ຕົກຍົນ" ກຳລັງມາຢາມ ໃນບໍ່ກີ່ບາດກ້າວ. ຂ້ອຍເວົ້າກັບພະນັກງານວ່າ "ແລ້ວສາມີຂອງຂ້ອຍລາວກໍ່ບໍ່ມີປີ້ຍົນອອກຈາກສິງກະໂປເຊັ່ນກັນ, ລາວຄືໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ. ພວກເຮົາຈະອອກຈາກສິງກະໂປໂດຍທາງລົດຢູ່ຊາຍແດນເບື້ອງ Gulai"; ພະນັກງານເຮັດໜ້າແບບມະນຸດຫຸ່ນຍົນສົ່ງສາຍຕາວ່າງເປົ່າ ໄຮ້ຮອຍຍິ້ມແບບໝົດຄວາມອົດທົນວ່າ: "ເຈົ້າແລະ ສາມີຂອງເຈົ້າຖືປຶ້ມຜ່ານແດນຄົນລະປະເທດ, ປະເທດຂອງຜົວເຈົ້າໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ເຂົ້າໄດ້, ຂໍໂທດຫຼາຍໆພວກເຮົາເຮັດຕາມໜ້າທີ່".
ໝົດຄວາມຈະບັນຍາຍ, ເຮົາຖືກຕັດສິນແມ່ນບໍ່ນິ?
ພວກເຮົາສອງຄົນຫັນໜ້າມາຈຸ້ມໃສ່ໂທລະສັບ, ກົດຫາ website ຂາຍປີ້ຢ່າງວ່ອງໄວ ແບບບໍ່ມີທາງເລືອກ. ຈັດການຊື້ປີ້ທີ່ມັນຖືກທີ່ສຸດ ແລະ ຄິດວ່າຈະຄືນປີ້ໄດ້. ເມື່ອຊື້ປີ້ແລ້ວຜົວຫັນມາຖາມຂ້ອຍວ່າ: "ຈະບອກເຂົາວ່າແນວໃດ?" ຂ້ອຍຕອບແບບບໍ່ລັງເລ "ຈະຕົວະຫຍັງອີກ, ໃນເມື່ອເຂົາບອກໃຫ້ເຮົາຊື້ປີ້ເຮົາກໍ່ຊື້ປີ້ ກໍ່ເທົ່ານັ້ນ, ຢຽບຮອດພື້ນດິນສິງກະໂປຕອນໃດຈະຄືນປີ້ທັນທີໂລດ".
ເຮົາຍື່ນລາຍລະອຽດປີ້ຍົນອອກຈາກສິງກະໂປໃຫ້ພະນັກງານຮັບຕ້ອນ, ຫຼັງຈາກນັ້ນລາວກໍ່ອອກປີ້ໃຫ້ໄປຂຶ້ນຍົນໄດ້.
ພໍໄປຮອດສະໜາມບິນທີ່ສິງກະໂປ, ຕຳຫຼວດຖາມວ່າ: "ເຈົ້າມາຄົນດຽວບໍ່?"
- "ບໍ່, ຂ້ອຍມາກັບຜົວ"
ຕຳຫຼວດຈ້ຳກາ "ປຶ້ງ" ຜ່ານເຂົ້າເມືອງ.

ພໍອອກຈາກສະໜາມບິນເຮົາກໍ່ຄືນປີ້ຜ່ານອິນເຕີເນັດ ແລະ ຫຼິ້ນສະບາຍໃຈທີ່ສິງກະໂປສອງອາທິດ.
ຫຼັງຈາກນັ້ນເຮົາກໍ່ເດີນທາງໄປມາເລເຊຍຕາມແຜນ ໂດຍລົດເມຜ່ານຊາຍແດນລະຫວ່າງປະເທດ. ຄ່າປີ້ລົດເມລະຫວ່າງປະເທດກໍ່ຖືກແສນຖືກ.
ພໍຈະອອກຈາກຊາຍແດນສິງກະໂປ, ຕຳຫຼວດຍິງຄົນກວດປຶ້ມຜ່ານແດນບອກວ່າເຮົາອອກຈາກປະເທດບໍ່ໄດ້, ເພາະປຶ້ມຜ່ານແດນເຈົ້າໝົດອາຍຸ, ຂ້ອຍກຳລັງອ້າປາກຈະອະທິບາຍ, ລາວກໍ່ຕ້ອນພວກເຮົາໄປ "ຂໍເຊີນທ່ານມາຫ້ອງການທາງໃນ". ຫ້ອງການທາງໃນເປັນເຂດທີ່ປອດໄພເປັນພິເສດ, ຕຳຫຼວດຍາມເຂັ້ມງວດ, ປະຕູເຂົ້າອອກແໜ້ນໜາ, ຜູ້ຄຸມໜ້າຫຼັງ, ທີ່ຕິດອຸປະກອນຄົບຊຸດ. ເຮົາຖືກເຊີນໃຫ້ນັ່ງລໍຖ້າແບບສຸພາບ, ກວ່າຈະຮອດຄິວເຮົາ. ຕຳຫຼວດຜູ້ນັ່ງທາງຫຼັງໂຕະຖາມວ່າ: "ກໍລະນີຂອງເຈົ້າແມ່ນມີບັນຫາໃດບໍ່?", ຂ້ອຍຕອບວ່າ "ບໍ່ມີບັນຫາຫຍັງ, ແຕ່ປຶ້ມຜ່ານແດນຂອງຂ້ອຍມີວັນທີຕໍ່ອາຍຸຢູ່ດ້ານເທິງ, ແຕ່ຕຳຫຼວດຍິງຄົນນັ້ນເຊີນຂ້ອຍມາຫ້ອງນີ້", "ເຈົ້າເປັນຫຍັງບໍ່ອະທິບາຍໃຫ້ລາວຟັງ", "ຂ້ອຍພະຍາຍາມຈະອະທິບາຍແຕ່ລາວບໍ່ຟັງ". "ບໍ່ມີບັນຫາເນາະຊັ້ນນາ, ຜ່ານໄປໄດ້". ຈ້ຳກາ "ປົ໊ກ"

ຫຼັງຈາກທ່ຽວປະເທດມາເລເຊຍຢ່າງສົມໃຈໄດ້ເວລາໄປຕໍ່.
ທີ່ສະໜາມບິນ.
ທີ່ບ່ອນພັກຜູ້ໂດຍສານກ່ອນຂຶ້ນຍົນ.
"ຂໍກວດປຶ້ມຜ່ານແດນແດ່"
ຜົວຂ້ອຍຍື່ນປຶ້ມຜ່ານແດນໃຫ້
"ໂອເຄ, ເດີນທາງດ້ວຍຄວາມປອດໄພ"
"ຂໍກວດປຶ້ມຜ່ານແດນແດ່"
ຂ້ອຍຍື່ນປຶ້ມຜ່ານແດນໃຫ້, ຕຳຫຼວດຍິງເອົາປຶ້ມຜ່ານແດນຂອງຂ້ອຍຍື່ນໃຫ້ຕຳຫຼວດຊາຍຮ່າງສູງໃຫຍ່.
"ເຈົ້າໄປປະເທດນີ້ກັບໃຜ"
"ຜົວຂ້ອຍ"
"ແຕ່ງງານແລ້ວບໍ່?"
"ແຕ່ງແລ້ວ"
"ໄປປະເທດນີ້ຈັກຄັ້ງແລ້ວ"
"ຄັ້ງນີ້ເປັນຄັ້ງທີສອງ"
"ໜ້າເຈົ້າຄືນ້ອຍລົງ"
"ອາດແມ່ນຍ້ອນຂ້ອຍຖອນແຂ້ວຊາວມາສີ່ເຫຼັ້ມ"
"ເຈົ້າແຕ່ງງານຈັກປີແລ້ວ"
"ສາມປີ"
"ເຈົ້າຮູ້ຈັກກັບຜົວເຈົ້າມາຈັກປີ"
"ຫົກປີ"
ຕຳຫຼວດຊາຍທີ່ນຸ່ງຊຸດດຳແດງເປັນໜ້າເກງຂາມ ຈັບປຶ້ມຜ່ານແດນເປີດໄປທຸກໜ້າ, ມາຢຸດຢູ່ໜ້າສຸດທ້າຍອີກຄັ້ງ ແລະ ເຍືອງຮູບແລກັບໃບໜ້າຂ້ອຍອີກ 30 ວິນາທີ, ທຸກຊອກທຸກມຸມ. ຂ້ອຍຈ້ອງຕາຕຳຫຼວດຈົນເມື່ອຍ, ຖ້າແມ່ນຄືສະໄໝເປັນສາວນ້ອຍທີ່ມີຜູ້ບ່າວມາຈີບ, ຂ້ອຍຄົງຈະຫຼົງຮັກລາວໄປແລ້ວ.
ລາວຍື່ນປຶ້ມຜ່ານແດນໃຫ້ຂ້ອຍ.
"Thank you ma'am, good luck"
"Thank you"

ກ່ອນຈະຜ່ານໄດ້ແຕ່ລະດ່ານ, ຮູ້ສຶກວ່າເຂົາໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ ແລະ ໄດ້ກາຍເປັນແຂກ VIP ເຫຼືອເກີນ. ເຊິ່ງແຕກຕ່າງຈາກຜົວຂ້ອຍຢ່າງລິບລັບ, ຜູ້ເຊິ່ງບໍ່ຄ່ອຍມີໃຜໃຫ້ຄວາມສຳຄັນເລີຍ. 🥵😤🥴🧐 ການຖືກໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຂະໜາດນີ້ເຂົາວັດກັນທີ່ໃດນໍ?

ຍ້ອມຜົມວັນສົງການ

ເປັນຫຍັງຕອນປີໃໝ່ລາວ ຫຼາຍຄົນຈະເປີດກະແສການຍ້ອມຜົມເປັນຂະໜານໃຫຍ່? 
ຄຳຕອບກໍ່ຄົງຈະບໍ່ມີຫຍັງຍາກ ຍ້ອນຖືກຄວບຄຸມຊົງຜົມມາແຕ່ອະນຸບານຈົນເຖົ້າຍັງບໍ່ມີໂອກາດເຮັດຊົງທີ່ຕົນເອງໃຝ່ຝັນເລີຍໂດຍສະເພາະຕອນເຂົ້າໂຮງຮຽນ. ນັບແຕ່ຄູ, ພໍ່ແມ່, ຊ່າງຕັດຜົມ ຂະໜາດເຮົາຈ່າຍເງິນ ແລະ ສັ່ງຊົງທີ່ເຮົາຕ້ອງການ ຕອນຕັດອອກມາແລ້ວຍັງໄດ້ຊົງທະຫານອາເມລິກາທີ່ເຮົາເຫັນໃນໜັງກັນໝົດ. ນ້ອງຊາຍໄປຕັດຜົມກັບມາຍາມໃດ ຈະມີການຈົ່ມເລື່ອງຊົງຜົມທີ່ໄປຕັດຢູ່ຮ້ານທີ່ສັ່ງແນວໜຶ່ງແຕ່ຕັດຊົງທີ່ໂຮງຮຽນກຳນົດໃຫ້ຕາຍໂຕ ປານນັດແນະກັນມາ. ຄູກໍ່ພໍຄູ ເຫັນຜົມແມນອອກມາບໍ່ໄດ້ເປັນເດືອດເປັນຮ້ອນ ເອົາມີດຕັດມາໜີບໃຫ້ມັນເປັນລາຍດ່າງດາວ ພະຍາຍາມຂາຍໜ້ານັກຮຽນຕໍ່ໜ້າຄົນອື່ນ, ບໍ່ເຄົາລົບໃຫ້ກຽດກັນເລີຍ. ຖ້າຈະເຮັດແນວນັ້ນແທ້ໆໜ້າຈະເປີດຮ້ານຕັດຜົມໃນໂຮງຮຽນເລີຍ, ຈັບຕັດກັນເປັນເດືອນຕໍ່ເດືອນໄປໂລດ.
ສ່ວນນັກຮຽນຍິງຈະຖືກຮ້າຍເວລາຕັດຜົມສັ້ນ, ປ່ອຍກໍ່ບໍ່ໄດ້ ຕ້ອງມັດເທົ່ານັ້ນ. ຮູ້ສຶກວ່າເລື່ອງຊົງຜົມເປັນເລື່ອງໜັກຫົວຄູຫຼາຍກວ່າ ການລະດັບຄວາມຮູ້ທີ່ເຂົາຈະສອນເຮົາອີກ.
ຄືມະນຸດຄົນໜຶ່ງເກີດມາມັນບໍ່ໄດ້ມີໂອກາດກຳນົດຊົງຜົມທີ່ຕົນເອງມັກເລີຍຫວາ? ບໍ່ມີໂອກາດລອງຜິດລອງຖືກ, ບໍ່ມີໂອກາດເລືອກເລີຍຫວາ? ເວລາໄປເຮັດວຽກແຕ່ລະບ່ອນເຂົາກຳນົດຊຸດ ແລະ ຊົງຜົມເພື່ອມາດຕະຖານການບໍລິການຂອງອົງກອນ. ໂຮງຮຽນຈະບໍ່ໃຫ້ໂອກາດເດັກຄົນໜຶ່ງທີ່ກຳລັງເຕີບໃຫຍ່ໄດ້ຮູ້ຈັກຄິດ ແລະ ໃຊ້ສະໝອງຕົນເອງເລີຍຫວາ? ຫຼື ຈະບອກວ່າມັນກໍ່ຕ້ອງມີມາດຕະຖານຂອງໂຮງຮຽນ? ແລ້ວມາດຕະຖານການສຶກສາ, ຄວາມຮູ້ໃນມັນສະໝອງຂອງຜູ້ຮຽນເດ? ຍັງບໍ່ໄດ້ກຳນົດເທື່ອຫວາ, ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເປັນທີລາກທ້າຍຂອງອາຊຽນ, ເປັນຊາດທີ່ໃຊ້ພາສາອັງກິດລຳດັບທີ 80 ລາກທ້າຍຂອງໂລກ? ຈຶ່ງກຳນົດໄດ້ສະເພາະຊົງຜົມ, ເກີບ, ຖົງຕີນ, ສິ້ນ, ໂສ້ງ, ເສື້ອ, ສາຍແອວ, ກິບ, ໂບມັດຜົມ.
ພັກປີໃໝ່ລາວເປັນເວລາເກືອບໜຶ່ງອາທິດຈຶ່ງເປັນໂອກາດອັນດີໃນການປົດປ່ອຍຄວາມ "ແງ້ນ" ໃນການແຫກກົດຂອງເດັກ ແລະ ລວມທັງຜູ້ໃຫຍ່ຫຼາຍໆຄົນນຳ. ເພາະຖ້າສົມມຸດເຮົາປ່ອຍໃຫ້ມີການຍ້ອມຜົມແບບເສລີ ຄົງບໍ່ມີກະແສນີ້ເກີດຂຶ້ນແນ່ນອນ. ສີຜົມມັນກໍ່ເປັນພຽງປະກົດການສະທ້ອນແສງຂອງເມັດສີເຂົ້າສູ່ແກ່ນຕາຂອງເຮົາເທົ່ານັ້ນ, ເພາະພວກຜິວຂາວຢາກໄດ້ຜິວສີແທນ ເຂົາຍັງໄປອາບແດດຈົນຄ້ຳ, ຄົງບໍ່ມີຄູຄົນໃດຕັດຄະແນນຜິວສີແທນພວກເຂົາຕິເນາະ.
ປ່ອຍໃຫ້ເດັກເຂົາໄດ້ໃຊ້ສະໝອງຄິດເອົາແດ່, ໄປຄິດແທນເຂົາໝົດ ຢັກສະໝອງມັນຈະບໍ່ໄດ້ໃຊ້ງານ ຕາຍດ້ານກັນໝົດ. ຖ້າເຂົາໃຫຍ່ຈົນຮຽນຈົບ, ໄປສະໝັກງານບໍ່ມີຄົນຮັບຍ້ອນສີ, ຊົງຜົມ ແລະ ການແຕ່ງຕົວຂອງເຂົາເຈົ້າ, ເຂົາເຈົ້າຄົງປັບຕົວເອງ ຖ້າເຮົາເຊື່ອວ່າມະນຸດເປັນສັດທີ່ມີຄວາມສາມາດ ແລະ ສະຫຼາດພໍ. ມີແຕ່ຄົນມັກດູຖູກຄວາມສາມາດຂອງຄົນອື່ນເທົ່ານັ້ນລະທີ່ໄປຄິດແທນຄົນອື່ນ ແມ່ນແຕ່ເລື່ອງງ່າຍໆ.
ເດັກຍຸກນີ້ເຂົາເກີດມາພ້ອມຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ບໍ່ໄດ້ຢູ່ໃນຍຸກຖ້ານົກສັນຕິພາບໄປສົ່ງຈົດໝາຍ, ຖ້າເຂົາຍັງຫາຂໍ້ມູນບໍ່ເປັນສະແດງວ່າຄົນຮຸ່ນກ່ອນສອນໃຫ້ເຂົາໂງ່ຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນ.

ຄວາມເມີນເສີຍ

ຫຼາຍປີກ່ອນຕອນທີ່ຂ້ອຍໄປຂາຍເຄື່ອງຢູ່ຕະຫຼາດ, ມີລົດຄັນໜຶ່ງມາຕົກບວກຢູ່ໜ້າຕະຫຼາດແລ້ວຂຶ້ນບໍ່ໄດ້. ຂ້ອຍເຫັນຄົນໃນລົດລົງມາຊຸກ ປານນັ້ນລົດກໍ່ຍັງບໍ່ເຄື່ອນ. ຫຼາຍຄົນຈົກເອົາໂທລະສັບອອກມາໂທ, ສົງໄສໂທຫາພີ່ນ້ອງໃຫ້ມາຊຸກລົດຊ່ວຍ. ຂ້ອຍຖາມພີ່ນ້ອງຂອງຂ້ອຍທີ່ຂາຍເຄື່ອງຢູ່ໃກ້ກັນວ່າ: ເປັນຫຍັງເຮົາຄືບໍ່ອອກໄປຊຸກລົດຊ່ວຍເພິ່ນແດ່? ລາວຕອບງ່າຍໆວ່າ: ລາວບໍ່ມາເອີ້ນ!
ຄຳຕອບຂອງລາວເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍຊຶງລຶງໄປບາດໜຶ່ງ, ລາວເວົ້າຕໍ່ອີກວ່າ: “ບໍ່ເອີ້ນບໍ່ຂານ, ບໍ່ວານບໍ່ຊ່ວຍ, ສຸພາສິດເວົ້າໄວ້ມັນກໍ່ຖືກແລ້ວເດ”
ຫຼັງຈາກນັ້ນປະມານ 15 ນາທີຜ່ານໄປ, ສຽງຮ້ອງໂຮແຊວດີໃຈກໍ່ດັງຂຶ້ນ, ສະແດງວ່າລົດໄດ້ຖືກຍູ້ພົ້ນບວກແລ້ວ.

ເຫດການຄັ້ງນັ້ນເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍກັບມານຶກຖາມຕົນເອງ ແລະ ຢ້ຳຄິດຢູ່ສະເໝີວ່າ: ເຮົາມັກຈະນິຍາມວ່າຕົນເອງ “ຄົນດີ” ຢູ່ສະເໝີ, ແຕ່ຫຼາຍຄັ້ງເຮົາກໍ່ພັດເມີນເສີຍກັບການໃຫ້ຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຄົນອື່ນ, ທັງທີ່ມັນກໍ່ບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ເດືອດຮ້ອນຫຍັງເລີຍ. ຫຼື ສຸພາສິດບາງຄຳມັນສອນໃຫ້ເຮົາເປັນຄົນທີ່ບໍ່ຕ້ອງໄປໃສ່ໃຈຕໍ່ກັບຄົນອື່ນເລີຍ. ຍາມເບິ່ງລະຄອນໂທລະທັດ, ເຫັນຄົນບໍ່ມີນ້ຳໃຈເຮົາກໍ່ຄຶດຄຽດແທນ ແລະ ຄິດວ່າຕົນຢາກຈະເປັນຜູ້ຢູ່ໃນເຫດການນັ້ນເພື່ອຈະເຂົ້າໄປຊ່ວຍເຫຼືອ. ແຕ່ຍາມເຮົາເຫັນເຫດການໄພພິບັດເກີດຂຶ້ນ, ມີການລະດົມທຶນຄັ້ງໃຫຍ່ໄປຊ່ວຍເຫຼືອ, ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ບໍລິຈາກເງິນ ແລະ ຖ່າຍໜ້າຈໍລົງ social media, ບໍ່ແມ່ນວ່າມັນເປັນເລື່ອງທີ່ຜິດ, ແຕ່ເປັນຫຍັງເຮົາຈຶ່ງເລືອກເຮັດບາງເລື່ອງສະເພາະ ແລະ ລະເສີຍຕໍ່ບາງເລື່ອງ.

ໃນໂລກຂອງສັງຄົມໜ້າຈໍ ເວລາເຫັນໃຜຂຽນຂຶ້ນຕົ້ນດ້ວຍຄຳວ່າ: ເຮັດຄວາມດີ, ລະເວັ້ນຄວາມຊົ່ວ, ອີ່ມບຸນອີ່ມໃຈ, ຈິດຜ່ອງໃສ, ໃຈສະຫງົບ, ບໍ່ບຽດບຽນຄົນອື່ນ; ໂດຍສະເພາະຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ບອກວ່າ: ທຳບຸນທຳທານ-ຊາດໜ້າຈຶ່ງມີບຸນ. ແຕ່ເບິ່ງໃນຂັນມີແຕ່ຖົງເຂົ້າໜົມທີ່ຫໍ່ດ້ວຍພລາສຕິກ, ທີ່ມັນໃຊ້ເວລາ 100 ປີກໍ່ຍ່ອຍສະຫຼາຍບໍ່ໝົດ ແຕ່ເຮົາບອກວ່າບໍ່ບຽດບຽນຄົນອື່ນ, ເຂົາເຈົ້າແນ່ໃຈໃນຄຳເວົ້ານັ້ນໄດ້ແນວໃດ? ບາງທີເຈົ້າຂອງໂຮງງານເຂົ້າໜົມທີ່ເຮົາຊື້ປ່ອຍສານພິດສູ່ອາກາດ, ປ່ອຍນ້ຳເປື້ອນ, ບໍ່ຈ່າຍຄ່າແຮງງານ...ເຮົາບໍ່ເຄີຍກວດສອບ, ພຽງແຕ່ຊື້ເຂົ້າໜົມມາໃສ່ບາດແລ້ວ ກໍ່ບອກວ່າ “ນີ້ແຫຼະຄືຄວາມດີ” ຢ່າງເຕັມປາກເຕັມຄຳ. ຂ້ອຍບໍ່ເຄີຍວ່າຕົນເອງດີກວ່າໃຜດອກ, ດັ່ງຄຳຂວັນສຳລັບຂ້ອຍ “ວັດກໍ່ບໍ່ເຂົ້າ-ເຫຼົ້າກໍ່ບໍ່ແດກ” ແຕ່ຢາກຕັ້ງຄຳຖາມ, ຢາກ “ຂີ້ສໍ້”, ເປັນຫຍັງໄທບ້ານເຮົາຄືບໍ່ຕັ້ງຄຳຖາມຫຍັງໃນຊີວິດປະຈຳວັນຂອງຕົນເອງໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນແດ່? ເປັນຫຍັງທັງທີ່ຄົນໄປວັດ, ເຮັດຄວາມດີກໍ່ຫຼາຍ, ມັນໜ້າຈະມີຄົນດີໆຫຼາຍ ແຕ່ເປັນຫຍັງຂີ້ເຫຍື້ອ ແລະ ຄວາມເປື້ອນເປິຕາມຖະໜົນຫົນທາງມັນຄືຍັງຫຼາຍ ແລະ ຫຼາຍຂຶ້ນນັບມື້. ມີເຫດການໜຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍທັງຢາກຮ້າຍ, ທັງຢາກຫົວ ຄົນທີ່ມາຈັດປະມູນຊັດປູມເປົ້າຢູ່ແຖວຂ້າງເຮືອນມາລັກເອົາດອກພຸດຕົ້ນທີ່ແມ່ຂ້ອຍປູກໄວ້ໜ້າບ້ານ ເພື່ອເອົາໄປບູຊາໃນວັນສິນ, ທັງຫັກເອົາກ້ານມັນເພື່ອຈະເອົາໄປຫວິດນ້ຳສົງພະ ເພາະຢູ່ໃນຊ່ວງໄລຍະຫຼິ້ນບຸນສົງການ, ທັຖືຄຸທີ່ຈະໄປສົງໄປພະຢູ່. ຍັງບໍ່ພໍມາລັກດອກພຸດທຸກວັນສິນອີກ, ຈົນພວກເຂົາຍ້າຍໄປບ່ອນອື່ນ. ຈັ່ງແມ່ນເປັນຄົນດີແທ້ໆນໍ!

ໃນເວລາທີ່ເຫັນລູກຄົນອື່ນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຄົນບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງດື້ດ້ານ ແລະ ມີພຶດຕິກຳທີ່ບໍ່ດີ, ເຮົາເອງກໍ່ມືເຄື່ອງມື ແລະ ວິທີການພໍປະມານທີ່ຈະອົບຮົມບົ່ມສອນເດັກ, ເຮົາກໍ່ຈະບໍ່ບອກພໍ່ແມ່ຂອງເຂົາວ່າຄວນລ້ຽງລູກແນວໃດ? ເມືື່ອລູກຂອງພວກເຂົາໃຫຍ່ຂຶ້ນ ເປັນຄົນບໍ່ດີ ມາສ້າງຄວາມເດືອດຮ້ອນແກ່ຊຸມຊົນທີ່ຕົນຢູ່ ເຮົາກໍ່ຈະໂທດພໍ່ແມ່ຂອງເຂົາວ່າ ລ້ຽງລູກບໍ່ເປັນ. ຄຳຖາມຄື: ເປັນຫຍັງເຮົາຄືບໍ່ຊ່ວຍກັນອົບຮົມເດັກ, ບອກພໍ່ແມ່ເດັກຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນ? ຄຳຕອບຄື: ເຂົາບໍ່ໄດ້ຖາມ. ເວລາເຮົາເຫັນຄົນປຸ້ນຈີ້ກັນເອົາວັດຖຸເງິນຄຳ ເຮົາດ່າວ່າ “ພວກຄົນຊົ່ວ”, “ສັງຄົມວັດຖຸເປັນໃຫຍ່” ແຕ່ເປັນຫຍັງຈຶ່ງມີຄຳສຸພາສິດທີ່ວ່າ “ບໍ່ເອີ້ນບໍ່ຂານ, ບໍ່ວານບໍ່ຊ່ວຍ”ຈາກພູມປັນຍາບັນພະບູລຸດເຮົາ? ພວກເຂົາກຳລັງຢາກສອນຫຍັງກັນແທ້? ແລ້ວສິ່ງທີ່ເຮົາບອກວ່າຕົນເອງເປັນຄົນດີນັ້ນມັນເອົາຫຍັງມີວັດແທກໄດ້ແດ່? ສັງຄົມໂດຍສະເພາະຄົນໃນຊຸມຊົນບໍ່ໄດ້ມີໜ້າທີ່ຊ່ວຍເຫຼືອເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນໃນການອົບຮົມເດັກນ້ອຍໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນມາເປັນທີ່ສາມາດໃຊ້ຊີວິດຢ່າງມີຄຸນນະພາບໃນສັງຄົມບໍ່?

ໃນຂະນະທີ່ສັງຄົມໃນປະເທດທີ່ກຳລັງພັດທະນາ, ຜະລິດລົດ ແລະ ກັ່ນນ້ຳມັນຍັງບໍ່ເປັນ, ແຕ່ນຳເຂົ້າທັງລົດ ທັງນ້ຳມັນຈາກຊາດອື່ນ, ບໍ່ຮູ້ຈັກຫຼີກທາງໃຫ້ລົດສຸກເສີນທີ່ກຳລັງນຳຄົນເຈັບສອງຄົນໄປໂຮງໝໍ. ພວກເຂົາກຳລັງຄິດຫຍັງຢູ່ “ໃຫ້ມັນຕາຍໄປເລີຍ” ແບບນີ້ບໍ່? ສ່ວນໃນປະເທດຈະເລີນພັດທະນາແລ້ວທີ່ຜະລິດເປັນທັງລົດ, ກັ່ນເປັນທັງນ້ຳມັນ ເຂົາຊ່ວຍກັນລົງຊຸກລົດທີ່ຕາຍຢູ່ໜ້າໄຟແດງ ຢ່າງບໍ່ທັນໄດ້ຂໍຮ້ອງຊ້ຳ.

ໃນເວລາທີ່ເຮົາພະຍາຍາມຕັດສິນກັນ ແລະ ກັນ ເລື່ອງຄວາມດີຄວາມຊົ່ວຢູ່ຕະຫຼອດນັ້ນ, ເຮົາພະຍາຍາມເຮັດຫຍັງເພື່ອໃຫ້ສັງຄົມດີຂຶ້ນ, ເພື່ອໃຫ້ຊາດນີ້ຂອງເຮົາໜ້າຢູ່ກວ່າເດີມ, ເພື່ອທີ່ຈະບໍ່ຕ້ອງຖ້າຮອດຊາດໜ້າ.

ຊີວິດເທິງລົດເມ

ຖ້າເຮົາເປັນລູກຄ້າປະຈຳຂອງລົດເມສາຍໃດໜຶ່ງໃນເວລາເດີມໆ, ເຮົາຈະໄດ້ເຫັນຄົນໜ້າເດີມໆ, ຄົນຂັບລົດຄົນເກົ່າ ແລະ ບັນຍາກາດທີ່ບໍ່ໄດ້ມີຫຍັງປ່ຽນແປງຫຼາຍໃນແຕ່ລະວັນ.

ໃນລົດເມມີປ້າຍບອກວ່າຫ້າມກິນອາຫານ, ຫ້າມດື່ມເຄື່ອງດື່ມ ແລະ ຫ້າມໃຊ້ສຽງດັງ. ແຕ່ສາວໄວມັດທະຍົມສາມສາວມັກຈະຂຶ້ນລົດມາດ້ວຍຄວາມຕື່ນເຕັ້ນ ແລະ ລົມກັນດ້ວຍສຽງອັນສົດໃສ, ຟັງໄດ້ຊັດເຈນຕັ້ງແຕ່ຫົວລົດຮອດທ້າຍລົດ. ຫຼາຍຄົນກຳລັງຈັບຈ້ອງທີ່ໂທລະສັບມືຖື, ບາງຄົນກຳລັງອ່ານປຶ້ມຫົວໜາເທົ່າໆກັບ Harry potter ເຫຼັ້ມ 7, ບາງຄົນກຳລັງລົມໂທສະລັບ, ບາງຄົນກຳລັງນັ່ງມິດ ແລະ ເຮັດໜ້າຫົດຫູ່, ບາງຄົນກຳລັງສົນທະນາກັນດ້ວຍສຽງກະຊິບກະຊາບ, ບາງຄົນຈົກເຈ້ຍ A4 ເປັນຕັບທີ່ລາຍໄປດ້ວຍຄວາມຫນັງສືອອກມາຈົດໆຂຽນໆປານກຳລັງເຮັດວຽກໃນຫ້ອງການ, ບາງຄົນກຳລັງຢອກລູກນ້ອຍໃນລໍ້ຍູ້.

ພາບຊີວິດຂອງຄົນກຸ່ມໜຶ່ງກຳລັງດຳເນີນໄປທ່າມການພາຫະນະຂັບເຄື່ອນ ທີ່ເປັນຫ້ອງຂະໜາດ 12.5*2.59*3.2004m. ເຖິງຈະບໍ່ມີຂໍ້ຕົກລົງເປັນວາຈາ ຫຼື ລາຍລັກອັກສອນໃດໆ ແຕ່ພວກເຮົາຄືຄົນຮ່ວມຊາຕາຊີວິດນຳກັນເປັນເວລາເກືອບເຄິ່ງຊົ່ວໂມງ.
ມີພາບເຄື່ອນທີ່ໜຶ່ງເຮັດໃຫ້ຂ້ອຍຕ້ອງຈຶ່ງເບິ່ງດ້ວຍຄວາມສົນໃຈ, ອ້າຍບ່າວຮ່າງໃຫຍ່, ຜົມຍາວລາກບ່າ, ເລົາແຂນໃຫຍ່, ນິ້ວມືລຳໜາ ກຳລັງກົ້ມຖັກເສັ້ນແລັນສີເທົາທີ່ແລ່ນຜ່ານນິ້ວມືຂອງລາວຢ່າງຕັ້ງອົກຕັ້ງໃຈ, ແມ່ນລາວຖັກຜ້າພັນຄໍ ຫຼື ເສື້ອ ຫຼື ໝວກ ນໍ?
ຫຼັງຈາກນັ້ນລົດກໍ່ພາພວກເຮົາໄປສູ່ຈຸດໝາຍ. ຫຼາຍວັນເປັນເດືອນຜ່ານໄປຂ້ອຍບໍ່ເຫັນລາວຖັກຢູ່ເທິງລົດເມອີກ, ຄົງຈະແມ່ນມັນສຳເລັດໄປແລ້ວ.

ແລະ ຂ້ອຍກໍ່ຕ້ອງປ່ຽນເວລາຮຽນມາເປັນຕອນບ່າຍ.

ຂ້ອຍຈື່ໃຜບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ເພາະຄົນຂຶ້ນລົດເມບໍ່ຄ່ອຍປົກກະຕິຄືຕອນເຊົ້າ. ແຕ່ຂ້ອຍຈື່ລຸງຄົນໜຶ່ງຂຶ້ນ ແລະ ລົງລົດຄັນດຽວກັນກັບຂ້ອຍໃນປ້າຍໃກ້ຄຽງກັນທຸກມື້. ລາວໄປເຮັດວຽກຫຍັງນໍ? , ບາງຄັ້ງລຸງຈະແນມເບິ່ງໜ້າແຕ່ລະຄົນຮອບໆລົດເມ, ບາງຄັ້ງລຸງຈະເວົ້າສຽງດັງຄົນດຽວ ຄ້າຍຄືກຳລັງລະບາຍຄາມອຸກອັ່ງ, ຄັບຂ້ອງໃຈ ແລະ ຊີວິດອັນແສນຫົດຫູ່.

ແຕ່ສິ່ງທີ່ຂ້ອຍມັກທີ່ສຸດໃນການຂຶ້ນລົດເມຄືການໄດ້ທັກທາຍຄົນຂັບທີ່ທັກທາຍກັບທຸກຄົນ ແລະ ໄດ້ກ່າວຂອບໃຈໃນຂະນະທີ່ພວກເຂົາຈະຕອບກັບມາວ່າ: "ບໍ່ຕ້ອງເກງໃຈ, ຂອບໃຈເຊັ່ນກັນ", "ພົບກັນເທື່ອໜ້າ"... ລະຫວ່າງທາງກໍ່ໄດ້ອ່ານໜັງສືສິບ-ຊາວໜ້າກ່ອນຈະຮອດໂຮງຮຽນ.

ຂອບໃຈຄົນຂັບລົດເມທີ່ເຮັດໃຫ້ຊີວິດການເດີນທາງຂອງເຮົາສະດວກສະບາຍ ແລະ ປອດໄພທຸກມື້ລະຫວ່າງ ເຮືອນ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ສະຖານທີ່ຮອບໆເມືອງ.