ຈະລາຈົງຈະລາຈອນ

ຕອນເຮົາຍັງຢູ່ມັດທະຍົມເຮົາຂີ່ລົດຖີບໄປໂຮງຮຽນກັບນ້ອງ, ຄົນໜຶ່ງຊ້ອນລົດນຳເຮົາ, ອີກຄົນໜຶ່ງຂີ່ລົດຂອງຕົນເອງ. ພໍໄປຮອດທາງໃຫຍ່ລົດຫຼາຍຂ້າມທາງບໍ່ໄດ້, ຖ້າບໍ່ຂ້າມເຮົາກໍ່ຈະໄປຮຽນບໍ່ທັນ, ໄປຮຽນບໍ່ທັນຄູກໍ່ຈະຫັກຄະແນນ ແລະ ວ່າເຮົາເປັນເດັກຂີ້ຄ້ານ, ນອນຕື່ນສວາຍ, ມາຮຽນບໍ່ທັນ, ອະນາຄົດຊິເປັນແນວໃດໆໆໆ ບລາໆໆໆໆ...ເຮົາຕັດສິນໃຈຂ້າມທາງໃນເວລາທີ່ລົດຈິບປ້າຍແດງຂອງນາຍທະຫານຄົນໜຶ່ງແລ່ນມາ, ລາວມີລູກສອງຄົນທີ່ອາຍຸລຸ້ນດຽວກັບນ້ອງຫຼ້າເຮົານັ່ງມາໃນລົດທີ່ open air ຄັນນັ້ນ. ແທນທີ່ວ່ານາຍທະຫານຈະຜ່ອນລົດໃຫ້ເຮົາຂ້າມທາງ, ລາວຮີບເລັ່ງລົດມາໃສ່ແລ້ວກຶ້ງຕາ-ຊີ້ໜ້າໜ້າເຮົາ. ມື້ນັ້ນເຮົາຄິດເຫັນໜ້ານາຍທະຫານຄົນນັ້ນແລ້ວອາລົມເສຍໝົດມື້. ມື້ນີ້ຄິດເຫັນແລ້ວຍັງອາລົມເສຍຢູ່.
ເຫັນເວົ້າກັນເລື່ອງບັນຫາການຈະລາຈອນ, ການປະຕິບັດກົດລະບຽບມາແຕ່ດົນແຕ່ໃດ, ແຕ່ສະໄໝເຮົາຍັງເປັນເດັກນ້ອຍປະໂປ້ອາບນ້ຳ ຈົນປານນີ້ໝູ່ບາງຄົນໄດ້ລູກໃຫຍ່ເປັນບ່າວເປັນສາວຈະຊື້ລົດໃຫ້ລູກຂີ່ແລ້ວ ຍັງວົນວຽນບັນຫາເກົ່າບັນຫາເດີມແກ້ບໍ່ຈົບບໍ່ສິ້ນ. ມັນແມ່ນຫຍັງກັນແທ້? ປານນັ້ນວ່າເຮົາຈະຫຼຸດພົ້ນອີ່ຫຍັງຈັກຢ່າງໃນປີ 2020 ນີ້ວ່າຊັ້ນເດ.
ແລ້ວບັນຫາມັນຢູ່ໃສ, ບ່ອນໃດ? ເປັນຫຍັງຄືແກ້ອັນເກົ່າບໍ່ຈົບບໍ່ສິ້ນຈັກເທື່ອ.
ເຮົາເຫັນບົດຮຽນຂອງບ່ອນທີ່ເຂົາມີລະບຽບເຄັ່ງຄັດເຂົາເຮັດແນວນີ້:
1. ເລີ່ມຕົ້ນໄປຮຽນ ແລະ ສອບເສັງເອົາໃບຂັບຂີ່ L ກ່ອນ, ຈະເລີ່ມຕອນອາຍຸ 15 ປີ 9 ເດືອນເປັນຕົ້ນໄປ. ຖືໃບຂັບຂີ່ນີ້ເຄິ່ງປີເປັນຢ່າງໜ້ອຍ ແລະ ຕ້ອງມີຜູ້ທີ່ຖືໃບຂັບຂີ່ຖາວອນນັ່ງນຳຕະຫຼອດການຂັບຂີ່.
2. ຕໍ່ມາແມ່ນເສັງໃບຂັບຂີ່ P ຕ້ອງຜ່ານ L ມາກ່ອນ, ຖືກຫັກຄະແນນກາຍ 4 ຄະແນນຂຶ້ນໄປຈະຖືກຍຶດໃບຂັບຂີ່, ບໍ່ຜິດກົດໝາຍການຂັບຂີ່. ອາຍຸ 17 ປີຂຶ້ນໄປ, ຫ້າມຂັບລົດກາຍ 100 ກມ/ຊມ. ຫ້າມດື່ມເຄື່ອງດື່ມທີ່ມີທາດເຫຼົ້າເດັດຂາດ, ຫ້າມຂັບລົດຕັ້ງແຕ່ 12 pm-5 am.
3. ໃບຂັບຂີ່ຖາວອນ (ແຕ່ບໍ່ຖາວອນ) ຜ່ານໃບຂັບຂີ່ P ມາແລ້ວ 3 ປີ. ດື່ມເຄື່ອງດື່ມທີ່ມີທາດເຫຼົ້າໄດ້ແຕ່ບໍ່ໃຫ້ເກີນ 0,05%.
4. ໃບຂັບຂີ່ມີ 12 ຄະແນນ, ເຮັດຜິດກົດລະບຽບຫັກຄະແນນແບບເຄື່ອງຕັດອັດຕະໂນມັດ. ເຫຼືອໜ້ອຍກວ່າ 4 ຄະແນນຂັບບໍ່ໄດ້ຕ້ອງໄປເສັງໃໝ່.
5. ຂັບລົດກາຍກຳນົດຫັກຄະແນນ ແລະ ປັບໄໝເງິນພ້ອມ.
6. ຂັບຂີ່ລົດຈັກບໍ່ໃສ່ໝວກກັນກະທົບຖືກຈັບ ແລະ ປັບໄໝ.
7. ໃຊ້ໂທລະສັບຖືກຈັບ ແລະ ປັບໄໝ.
8. ເຮັດຜິດໃນວັນພັກຖືກຈັບ ແລະ ປັບໄໝສອງເທົ່າ.
9. ເຄື່ອງມືໃນການປະຕິບັດງານຂອງຕຳຫຼວດເປັນເຄື່ອງອີເລັກໂທຣນິກ.
10. ຖ້າຂັບລົດຜ່ານທາງມ້າລາຍ ແຕ່ບໍ່ຈອດໃຫ້ຄົນກຳລັງລໍຖ້າຂ້າມທາງ ແລະ/ຫຼື ຂ້າມທາງຢູ່, ຖ້າຖືກຟ້ອງຈະຖືກປະຕິບັດວິໄນຂັ້ນຮ້າຍແຮງ.
11. ຕອນໄປເສັງໃບຂັບຂີ່ເຂົາຈະໃຫ້ເຊັນບໍລິຈາກອະໄວຍະວະໃຫ້ຜູ້ຕ້ອງການ, ຫາກຜູ້ກ່ຽວຕາຍຍ້ອນອຸບັດຕິເຫດ.
12. ຜູ້ຂັບຂີ່ລົດຕ້ອງກຽມຈອດໃຫ້ຄົນຍ່າງ ແລະ ຜູ້ຈູງລົດຖີບຂ້າມທາງໃນທຸກກໍລະນີ.
13. ການໃຊ້ແກເປັນກໍລະນີທາງເລືອກສຸດທ້າຍໃນການປະຕິບັດຕໍ່ຜູ້ຂັບຂີ່ຄົນອື່ນໆ.
13. ໃບຂັບຂີ່ຖາວອນມີອາຍຸການໃຊ້ງານ 5 ຫຼື 10 ປີ.
(ຂຽນຫຍໍ້ໆພໍຍົກຕົວຢ່າງ)

ບໍ່ແມ່ນວ່າບ້ານເຮົາບໍ່ມີກົດໝາຍ, ແຕ່ຄຳຖາມຄືມີແລ້ວຍັງມະຍຸມະຍະ, ເຮັດຄືເກົ່າ, ເຮັດຜິດແນວເກົ່າຊ້ຳໆຊາກໆ, ເປັນສິ່ງທີ່ເວົ້າແຕ່ອັນເກົ່າຊ້ຳໄປຊ້ຳມາຈົນເປັນຕາເບື່ອວ່າ ມັນບໍ່ມີຫຍັງໃໝ່ໆໃຫ້ເປັນຕາຄິດເປັນຕາຄົ້ນຫາ, ເປັນຕາເຮັດແດ່ບໍ່?
ການທີ່ວ່າມີກົດລະບຽບກໍ່ບໍ່ແມ່ນວ່າຄົນໃນບ້ານທີ່ລະບຽບເຄັ່ງຈະດີ 100% ໝົດທຸກຄົນ, ຜູ້ຜິດກໍ່ມີ. ແຕ່ຜູ້ທີ່ປະຕິບັດຕາມກົດຈະລາຈອນແມ່ນຫຼາຍກວ່າ, ຖືກຈັບປັບໄໝແມ່ນບໍ່ໂຍະຍານ, ບໍ່ມີການກິນນ້ຳກິນໃນ.

ເລື່ອງທີ່ຄາໃຈແຮງຄືມີທາງມ້າລາຍໄວ້ເຮັດຫຍັງ? ຖ້າມີແລ້ວຄົນຍ່າງຍັງບໍ່ໄດ້ຍ່າງຂ້າມທາງຕ້ອງຖ້າໃຫ້ລົດໄປກ່ອນຢູ່ຄືເກົ່າ. ບໍ່ຕ້ອງໄປທາສີໃຫ້ມັນເປືອງຕື່ມດອກ ຫຼື ໄປຖາກອອກໃຫ້ໝົດກໍ່ດີຈະໄດ້ບໍ່ຕ້ອງເຮັດໃຫ້ທາງມ້າລາຍມັນດ່າງພ້ອຍຖ້າໃຜຖືກລົດຕຳຕາຍໃນທາງມ້າລາຍຂຶ້ນມາ.

ປລ. ວັດທະນະທຳໃນການຮັບຜິດຊອບຄຸ້ມຄ້ອງຕໍ່ຊີວິດຊັບສິນຂອງຕົນເອງ, ຜູ້ອື່ນຍັງຕ່ຳຈະໃຫ້ເອົາກົດຫຍັງມາໃຊ້ມັນກໍ່ມັນກໍ່ບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ບັນຫາຫຼຸດລົງ.
ມີເງິນຊື້ລົດໄດ້, ແຕ່ຊື້ວິໄນມາໃສ່ສະໝອງຄົນບໍ່ໄດ້.